Më shumë aksidente rrugore pas vdekjes së Frosinës, sesa para saj

Aksidenti rrugor që ndodhi në fund të muajit janar, në të cilin e humbi jetën 22-vjeçarja Frosina Kullakova, e aktualizoi sërish çështjen e sigurisë në komunikacion. E përderisa qytetarët protestonin, policia premtoi veprime rigoroze si intensifikimi i kontrolleve policore, të cilat ishin veçanërisht të shpeshta dhe që shqiptonin një numër të madh të gjobave në të gjithë kryeqytetin, raporton Prizma, përcjell Portalb.mk.

Në ditët pas aksidentit ministri i punëve të brendshme, Pançe Toshkovski, paralajmëroi se çfarë do të ndryshojë me fillimin e zbatimit të sistemit me kamera smart, por edhe informoi edhe për qindra kontrollet që po kryhen çdo ditë. Gjatë tyre janë regjistruar të gjitha llojet e kundërvajtjeve, si tejkalimi i shpejtësisë së lejuar, drejtimi i automjetit pa patentë shoferi dhe drejtimi i automjetit nën ndikimin e alkoolit. Në një deklaratë për 360 Gradë, Toshkovski tha se nga rreth 5.500 kontrolle të kryera brenda pesë ditëve, kundërvajtje ka bëtë çdo i dyti shofer.

BIRN i analizoi të dhënat nga buletinet e MPB-së të para dy muajve dhe pas aksidentit për të parë nëse kontrollet e shtuara kishin dhënë rezultate. Analiza ilustron se në dy muajt pas vdekjes së Frosinës kanë ndodhur më shumë aksidente rrugore me viktima apo të lënduar, se sa në dy muaj para tij.

Disa nga aksidentet nuk ishin të përfshirë në buletinet, por i kemi gjetur në lajmet e Ministrisë së Punëve të Brendshme. Një shembull i tillë është ai i vajzës 12-vjeçare e cila u përplas dhe u lëndua rëndë më 21 mars në afërsi të tregut në lagjen Gjorçe Petrov. Prandaj, numri i aksidenteve në komunikacion i dhënë në këtë tekst nuk është përfundimtar.

Numër rekord i aksidenteve në muajin mars

Nga të dhënat që i analizuam kemi përshtypjen se as tronditja nga tragjedia dhe as kontrollet e shtuara nuk mjaftuan për t’i vetëdijesuar drejtuesit e pandërgjegjshëm të makinave.

Edhe pse padyshim që gjatë kësaj periudhe ka pasur aksidente më të lehta rrugore që kanë rezultuar me dëmtime të automjeteve, në këtë analizë ne u përqendruam vetëm tek rastet kur janë goditur këmbësorë apo çiklistë dhe kur ato kanë pësuar lëndime të rënda apo  kanë humbur jetën.

Në dy muajt para aksidentit të Frosinës, i cili ndodhi më 29 janar, në bulevardin “Partizanski Odredi” në Shkup kanë ndodhur 26 aksidente rrugore në të cilat viktimat kanë pësuar lëndime të lehta ose të rënda. Ndërsa në dy muajt pas aksidentit numri i aksidenteve të tilla është rritur në 34, me atë që në muajin mars kanë ndodhur 22 aksidente rrugore.

Në muajin shkurt dhe muajin mars janë shënuar edhe tre raste të vdekjes si pasojë e aksidenteve në komunikacion, të cilat kanë kaluar thuajse pa u vënë re nga opinioni. Në njërin prej këtyre rasteve në fund të muajit shkurt jetën e ka humbur një 74 vjeçar, i cili ka qenë duke lëvizur  në magjistralen Prilep – Manastir kur është përplasur nga një kamion. Dy rastet e tjera kanë ndodhur në mjedis urban. Më datën 5 shkurt një kamion ka goditur një këmbësor 46-vjeçar në Strumicë, i cili më vonë ka ndërruar jetë nga lëndimet e marra, ndërsa më datën 5 mars një shofer me automjet për transportin e udhëtarëve ka vrarë një çiklist 78-vjeçar në Shkup.

Në dy muajt e analizuar para dhe dy muaj pas tragjedisë së Kullakovës në mesin e viktimave ka pasur gjithsej 50 këmbësorë dhe 10 çiklistë.

Në një intervistë për BIRN kryetari i Këshillit Republikan për Siguri në Komunikacionin Rrugor, Goran Angellovski, theksoi se pikërisht këmbësorët janë kategoria më e cenueshme në komunikacion, të cilët, sipas tij, shpesh janë të padisiplinuar.

Gjatë kësaj analize BIRN nuk kishte qasje që të mund të përcaktojë se sa prej aksidenteve janë shkaktuar nga shoferët e automjeteve dhe sa nga pakujdesia e këmbësorëve.

Analiza e BIRN nxorri në pah se në vitin 2025 deri më tani ka pasur katër raste të vdekjes, por në debatin e sotëm “Siguria e këmbësorëve – përgjegjësi e të gjithëve”, kryetari i Këshillit Republikan për Siguri në Komunikacionin Rrugor, Goran Angellovski, deklaroi se në tre muajt e parë të këtij viti ka pasur pesë raste të vdekjes.

Problemi më i madh, sipas Angellovskit, është kultura e ulët e komunikacionit.

“Duhet të përmirësohet kultura e komunikacionit e të gjithë pjesëmarrësve në të, duke përfshirë këtu shoferët, këmbësorët, çiklistët dhe personat që drejtojnë trotinetë. Duhet të respektohen rregullat e komunikacionit që të mos kemi pasoja të padëshiruara dhe të mos ndodhin aksidente të këtilla”, tha ai.

Sjellja e këtillë pa dyshim që mund të shkaktojë  edhe pasoja të rënda. Në të gjithë periudhën e analizuar katër mujore, nga 60 aksidente rrugore, 49 viktima kanë përfunduar me lëndime të rënda trupore, ndërsa tetë prej tyre janë të mitur.

Madje disa nga këto raste ngjajnë me njëri-tjetrin. Në Manastir në muajin janar është përplasur një 17 vjeçar nga një automjet për transportin e udhëtarëve, ndërsa në Tetovë e njëjta gjë ka ndodhur në muajin shkurt. Dy të miturit kanë pësuar lëndime të rënda, ndërsa drejtuesit e automjeteve janë larguar nga vendi i ngjarjes.

Megjithatë, rastet e tilla në të shumtën e rasteve mbulohen vetëm me komunikata nga MPB-ja, mediat dhe me pak reagim nga publiku.

Me përjashtim të disa rasteve kur këmbësorët kanë lëvizur në rrugë magjistrale, ku nuk duhej të lëvizin, numri më i madh i aksidenteve më të rënda kanë ndodhur në zonat urbane.

Meqenëse edhe pjesa më e madhe e popullatës është e përqendruar në kryeqytet, nuk është për t’u habitur që mbi një e treta e aksidenteve të tilla kanë ndodhur në Shkup dhe rrethinë.

Qytetet e tjera me numër më të madh të aksidenteve janë Tetova me shtatë dhe Manastiri me gjashtë aksidente. Ministri Toshkovski më 1 mars paralajmëroi edhe rritjen e kontrolleve policore në Tetovë. Mirëpo, në muajin mars në qytet kanë ndodhur dy aksidente, ku kanë mbetur të lënduar një këmbësor dhe një çiklist.

Por edhe kur nuk ka pasoja të tilla të rënda, të dhënat nga MPB-ja tregojnë se shoferët në Maqedoni dhe pjesëmarrësit e tjerë në komunikacion vazhdojnë të bëjnë një numër të madh të kundërvajtjeve.

Për shembull, më 27 mars Ministria e Punëve të Brendshme ka regjistruar 736 kundërvajtje në komunikacionin rrugor, nga të cilat 109 për tejkalim të shpejtësisë së lejuar dhe 11 për drejtim të automjetit nën efektin e alkoolit.

“Qyteti i sigurt do ta ndryshojë kulturën në komunikacion”

Shumë njerëz janë të mendimit se kultura në komunikacion të jep një pamje për një shoqëri. Në qytetet më të mëdha, si Shkupi dhe Tetova, shpesh mund të vihet re një kaos në komunikacion. Kjo është pjesërisht si pasojë e infrastrukturës së pamjaftueshme dhe transportit të dobët publik.

Për shkak të kësaj një numër i madh i njerëzve detyrohen të udhëtojnë me automjetet e tyre, gjë që rrit në mënyrë drastike numrin e automjeteve në komunikacion, e që paraqet stres shtesë si për shoferët ashtu edhe për këmbësorët.

Disa të tjerë, nga ana tjetër, e theksojnë sjelljen e pjesëmarrësve në komunikacion.

Angellovski zgjidhjen e sheh tek edukimi dhe fushatat publike, por mendon se duhet t’i kushtohet vëmendje edhe sjelljes së individëve.

“Nëse një prind është shofer nervoz dhe fëmijët e tij shohin këtë, ata pa vetëdije e pranojnë këtë model nga prindi dhe nesër edhe ata do të sillen në atë mënyrë,” tha ai për BIRN.

Ai është i mendimit se një zgjidhje sistemike për mungesën e kulturës në komunikacion do të jetë programi “Qyteti i sigurt”, i cili duhet të fillojë të funksionojë plotësisht nga 1 janari i vitit të ardhshëm.

“Qyteti i sigurt” është projekt i përbashkët i Ministrisë së Punëve të Brendshme dhe Ministrisë së Drejtësisë, të cilat planifikojnë të vendosin smart kamera në Shkup, Tetovë dhe Kumanovë, të cilat automatikisht do t’i regjistrojnë kundërvajtjet në komunikacion, siç janë parkimet në vendet e gabuara dhe tejkalimi i shpejtësisë.

“Mendoj se sistemi që tani do të zbatohet për “Qytetin e Sigurt” do të japë rezultate mjaft adekuate. Do ta ndryshojë sjelljen e një numri të madh të drejtuesve të automjeteve  dhe do ta ndryshojë kulturën në komunikacion sepse aty nuk ka më faktor njerëzor, kushdo që do të zbulohet nga sistemi do të sanksionohet”, përfundon ai.

Aksidenti i fundit që ndodhi në muajin mars, e që mund të gjendet në buletinet e MPB-së, është shkaktuar nga një shofer autobusi i cili ka goditur një grua që ka qenë duke lëvizur me trotinet elektrik. Viktima ka pësuar lëndime të rënda trupore.

Këto tendenca të rrezikshme vazhdojnë edhe në muajin prill. Më 2 prill, sërish në bulevardin “Partizanski Odredi”, një 68-vjeçare është përplasur nga një automjet të cilin e ka drejtuar një 26-vjeçar. Viktima ka pësuar lëndime të rënda, ndërsa kundër drejtuesit të automjetit do të ngrihet kallëzim penal.

Ndryshe, në fund të muajit mars, Prokuroria Themelore Publike Shkup pas procedurës hetimore të zhvilluar në tërësi ka ngritur aktakuzë kundër  personit, i cili akuzohet për vepra të rënda kundër sigurisë së njerëzve dhe pasurisë në komunikacion nga neni 300 paragrafi 2 në lidhje me nenin 297 paragrafi 1 të Kodit Penal.

Frosina Kulakova ka ndërruar jetë më 29 janar pasi ishte goditur me veturë në një vendkalim për këmbësor nga 20-vjeçari . Prokuroria kishte sqaruar që  paraprakisht është bërë kallëzim edhe për një aksident tjetër të ndodhur më 04.11.2022 nga po i njëjti person, pas së cilës një person ka mbetur i lënduar.

• LEXO: Prokuroria ngriti aktakuzë kundër personit që goditi për vdekje me veturë Frosina Kulakovën