Demokraci e kapur, statistika të përmbysura – BE dhe shqiptarët sfidojnë narrativën zyrtare

E shtuna shënoi një pikë kthesë të rëndësishme në skenën politike të Maqedonisë së Veriut, me dy zhvillime paralele që ilustrojnë thellimin e krizës së besimit institucional dhe tensionimin e orientimit gjeopolitik të vendit: (1) përmbajtja eksplozive e draft-rezolutës së Parlamentit Evropian mbi ndikimin e “Botës Serbe” dhe (2) njoftimi për mundësinë e regjistrimit digjital të popullsisë në vitin 2026, në sfondin e përplasjes për legjitimitetin e regjistrimit të vitit 2021.

Raporti i eurodeputetit austriak Thomas Waitz, tashmë i përkthyer në një draft-rezolutë që pritet të diskutohet më 8 korrik në Strasburg, ka shpërthyer si një bombë politike në Maqedoninë e Veriut. Dokumenti flet pa ekuivoke për zhvatje të sovranitetit nga projekti rajonal i njohur si “Bota Serbe”, duke përmendur edhe mbështetjen e disa përfaqësuesve të qeverisë aktuale në Shkup për këtë axhendë.

Qëndrimet kryesore të draft-rezolutës janë hapja e arkivave të UDBA-s dhe KOS-it si një hap drejt transparencës historike dhe çlirimit nga trashëgimia totalitare, denoncimi i ndikimeve të huaja armiqësore – në veçanti ruse dhe kineze – në politikën, median dhe investimet e vendit, si dhe denoncimi i mediave serbe si kanale të propagandës së Kremlinit në rajon.

Reagimet nuk vonuan: Bujar Osmani e quajti situatën një kthesë të rrezikshme drejt një demokracie i-liberale me potencial destabilizues për gjithë rajonin.

Aleanca për Shqiptarët, përmes Arben Taravarit, përshëndeti konstatimet e draftit si dëshmi e pretendimeve të tyre për ndikimin serb përmes VMRO-DPMNE-së dhe strukturave të errëta të sigurisë.

Përmendja e Ivan Stoilkoviçit, si figurë pro-serbe e lidhur me Vulinin dhe Kremlinin, shton dimensionin e rrezikut për bashkëjetesën ndëretnike dhe rendin demokratik në vend.

Draft-rezoluta rrezikon të përçojë një mesazh të qartë për Shkupin zyrtar: çdo flirt me projekte hegjemone si “Bota Serbe” përbën rrezik për integrimin evropian dhe bashkëpunimin euroatlantik.

Në një kohë kur regjistrimi i vitit 2021 është bërë temë e fortë kontestimi politik dhe ligjor, Ministri për Transformim Digjital, Stefan Andonovski, paralajmëroi se Qeveria synon të realizojë një regjistrim tërësisht digjital të popullsisë që në vitin 2026 – shumë më herët se afati i rregullt i vitit 2031.

Qëllimi i deklaruar: rikthimi i besimit qytetar dhe pastrimi i bazave të të dhënave. Por, ky zhvillim vjen pas një vendimi të Gjykatës Kushtetuese që shfuqizoi ndarjen e kontestuar mes “rezidentëve” dhe “jo-rezidentëve”, ndarje që, sipas kritikëve, synonte të ulë përqindjen e shqiptarëve në strukturën etnike të vendit.

BDI ka reaguar ashpër, duke akuzuar qeverinë aktuale për zvogëlim të qëllimshëm të përfaqësimit të shqiptarëve, duke përjashtuar mbi 300 mijë qytetarë të diasporës nga llogaritjet zyrtare, dhe përpjekje për të delegjitimuar regjistrimin e vitit 2021, i cili për herë të parë në dy dekada nxori shqiptarët në mbi 29.5% të popullsisë.

Për BDI-në, ky debat nuk është thjesht teknik, por thellësisht politik dhe identitar: një përpjekje për të rrudhur peshën e shqiptarëve në jetën institucionale të vendit, në kundërshtim me frymën e Marrëveshjes së Ohrit.

Të dy ngjarjet – draft-rezoluta e BE-së dhe debati për regjistrimin – ndajnë një telajo të përbashkët: kontrolli mbi narrativën kombëtare dhe institucionale të Maqedonisë së Veriut.

Draft-rezoluta ekspozon një krizë të orientimit gjeopolitik: rrezikun nga përqafimi i projekteve hegjemone që sfidojnë orientimin euroatlantik.

Regjistrimi dhe betejat për përqindje flasin për një krizë të përfaqësimit dhe përpjekje për të riformatuar realitetin demografik të vendit nëpërmjet manipulimit të të dhënave.

Këto nuk janë çështje të ndara – janë dy fronte të së njëjtës përballje: midis një vizioni të hapur, demokratik dhe euroatlantik për të ardhmen e vendit, dhe një rikthimi të modeleve të kontrollit autoritar, të instrumentalizuar nga projekte të huaja dhe interesa etnike të ngushta.

Debati në Strasburg më 8 korrik dhe zhvillimet për regjistrimin e 2026-s do të jenë testime vendimtare për të kuptuar: A është Maqedonia e Veriut vërtet e gatshme të çlirohet nga hijet e së kaluarës dhe të përqafojë një të ardhme të përbashkët, transparente dhe demokratike?

The post Demokraci e kapur, statistika të përmbysura – BE dhe shqiptarët sfidojnë narrativën zyrtare appeared first on Flaka, në çdo lajm... .