Diabetikët kërkojnë pompa insuline, Taravari: Insulina do të blihet për dy vite
Unioni i Shoqatave të Personave me Diabet (USHPD) i kërkon Qeverisë, Ministrisë së Shëndetësisë dhe Komisionit Kombëtar të Diabetit që të sigurojnë kriteret minimale të cilësisë përpara prokurimit publik të ardhshëm të pompave të insulinës, në mënyrë që çdo person me diabet të tipit 1 të ketë qasje në teknologjitë e reja që parandalojnë çrregullimet […]
Unioni i Shoqatave të Personave me Diabet (USHPD) i kërkon Qeverisë, Ministrisë së Shëndetësisë dhe Komisionit Kombëtar të Diabetit që të sigurojnë kriteret minimale të cilësisë përpara prokurimit publik të ardhshëm të pompave të insulinës, në mënyrë që çdo person me diabet të tipit 1 të ketë qasje në teknologjitë e reja që parandalojnë çrregullimet shëndetësore, transmeton Portalb.mk.
“Maqedonia përballet me sfida në kujdesin për diabetin, veçanërisht me një akses të mjerueshëm minimal me vetëm rreth 300 pacientë me pompa insuline, pra një mjet modern për menaxhimin e diabetit tek njerëzit me Tip 1. Pompat e insulinës janë jashtëzakonisht të rëndësishme për menaxhimin e diabetit. Aktualisht, një numër i vogël pompash insuline ofrohen për njerëzit me diabet tip 1. Kjo i lë mijëra pacientë me diabet të tipit 1 të paaftë të përfitojnë nga përfitimet e këtyre teknologjive të reja”, thotë Shoqata.
Ata shtojnë se pompat e insulinës që do të blihen në vitin 2025 duhet të jenë Sisteme të Mbyllura Hibride të Avancuara moderne (pompë insuline e lidhur me një sistem matjeje të vazhdueshme të glicemisë) që japin insulinë përmes një algoritmi specifik (të automatizuar) dhe mundësojnë arritjen e niveleve të synuara të glicemisë të përcaktuara individualisht për secilin pacient.
Këto sisteme quhen edhe sisteme të automatizuara të administrimit të insulinës (AID) ose pankrease artificiale, dhe sipas Shoqatës Amerikane të Diabetit, sistemet AID janë zgjedhja e parë e terapisë për njerëzit me diabet të tipit 1.
“Çdo fëmijë me diabet të tipit 1 duhet të ketë qasje në teknologji dhe materiale për monitorimin e glicemisë dhe pajisje të tjera për të optimizuar menaxhimin e diabetit. Ato duhet të përmbushin standardet minimale për të siguruar saktësi, konfidencialitet dhe siguri. Këto kritere përcaktohen nga organe rregullatore si EMA (Agjencia Evropiane e Barnave), FDA (Administrata Amerikane e Ushqimit dhe Barnave) si dhe ISO (Organizata Ndërkombëtare për Standardizim). Pretendimet në lidhje me efikasitetin e këtyre pajisjeve duhet të mbështeten nga studime klinike të kontrolluara dhe të rastësishme, të cilat do të vërtetojnë se sistemi përmbush rekomandimet ndërkombëtare për kontrollin e glicemisë; duhen marrë në konsideratë edhe të dhënat nga regjistrat e botës reale (dëshmitë e botës reale) të botuara në revista ndërkombëtare të respektuara”, thonë nga Shoqata.
Sipas studimeve klinike, këto sisteme mundësojnë kontrollin e glicemisë në përputhje me rekomandimet më të fundit në trajtimin e diabetit T1.
“Duke ofruar sisteme AID, mund të parandalohet nevoja për trajtime më të shtrenjta, duke zvogëluar barrën afatgjatë në buxhetin kombëtar të kujdesit shëndetësor. Përdorimi i një pompe insuline nga çdo person me diabet të tipit 1 krijon vlerë në shoqëri, pasi më shumë njerëz me DM T1 do të kryejnë të gjitha funksionet e tyre normale, nga të mësuarit, studimi, sporti, detyrat e punës dhe do të jenë pjesëmarrës plotësisht aktivë duke kontribuar në buxhetin e shtetit dhe në stabilitetin e rritjes së PBB-së, në vend që të jenë persona me aftësi të kufizuara ose të sëmurë, duke zhvilluar ndërlikime nga diabeti”, tha Shoqata në një deklaratë.
Nga ana tjetër ministri i Shëndetësisë Arben Taravari, tha sot se për të shmangur mungesën e insulinës për shkak të procedurave të gjata për furnizimin e saj, Ministria e Shëndetësisë dhe Komisioni Kombëtar i Diabetit kanë vendosur të sigurojnë sasitë e nevojshme të insulinës menjëherë për dy vjet.
E gjithë procedura administrative që lidhet me prokurimin është përfunduar, kështu që kjo pritet të eliminojë boshllëqet e shpeshta kohore në prokurim që ndonjëherë zgjasnin për disa ditë dhe të cilat krijonin vështirësi për njerëzit për të cilët përdorimi i rregullt i insulinës është thelbësor për shëndetin e tyre.
“Ministria e Shëndetësisë dhe Komisioni Kombëtar i Diabetit kanë vendosur që prokurimi i insulinës të bëhet çdo dy vjet. Më pëlqen kjo, është shumë më racionale në këtë mënyrë, që të mos ketë mungesë, ajo prokurohet çdo vit, kështu që deri në kohën kur bëhet prokurimi, ndonjëherë ka mungesë prej dy-tre ditësh ose pesë ditësh ose dhjetë ditësh. Kjo është arsyeja pse tani do të prokurohet për dy vjet. Procedura e prokurimit publik përfundoi dy-tre javë më parë, kontrata u nënshkrua me furnizuesin standard që ka qenë i njëjtë për gati 10-15 vjet. Një racionalizim i tillë në prokurimin e insulinës është më i mirë për të gjithë qytetarët, dhe veçanërisht për ata që vuajnë nga diabeti”, tha Taravari, i cili sot mori pjesë në testimin e specializantëve privatë në Fakultetin e Mjekësisë në Universitetin e Tetovës.
Sipas studimeve klinike të publikuara, këto sisteme çojnë në një numër të reduktuar të hipoglicemive dhe ketoacidozës diabetike, gjë që çon në kursime të drejtpërdrejta afatgjata për sistemin e kujdesit shëndetësor. Duke i vendosur pacientët me diabet të tipit 1 në këto sisteme të përparuara, ata bëhen njëkohësisht përdorues të sensorëve.
Kujtojmë se në fillim të prillit të këtij viti Shoqata e të sëmurëve nga diabeti në Maqedoninë e Veriut shprhu shqetësimin për mungesën e insulinës dhe terapisë kundër diabetit. Ata i bënë thirrje Ministrisë së Shëndetësisë dhe Qeverisë që të marrin masa dhe të fillojnë menjëherë me shpërndarjen e të gjitha barnave të insulinës nëpër farmaci, sipas nevojave dhe numrit të pacientëve ekzistues.
Ndryshe, sipas edicionit të fundit, të 11-të të “Atlasi për Diabet” të Federatës Ndërkombëtare të Diabetit (IDF), në Maqedoni në vitin 2024, janë regjistruar 140.800 persona me diabet të moshës 20 deri në 79 vjeç, që paraqet prevalencë të standardizuar sipas moshës prej 7,4 për qind. Të dhënat tregojnë gjithashtu se rreth një e treta e njerëzve me diabet – 33.5 për qind – janë të padiagnostikuar, që do të thotë se rreth 45,000 njerëz në vend jetojnë me diabet pa e ditur.
