Dita Botërore e Kancerit, në RMV është rritur mbulimi i skriningut për kancerin e gjirit dhe qafën e mitrës
Rritja alarmante e sëmundjeve malinje, veçanërisht tek popullata e re, e bën zbulimin e hershëm një prioritet kryesor. Vitet e fundit është vërejtur rritje e mbulimit të skrinigut të gjirit dhe të kancerit të qafës së mitrës, krahasuar me vitet e mëparshme. Shteti po investon në blerjen e aparaturave dhe zëvendësimin gradual të teknologjisë analoge […]
Rritja alarmante e sëmundjeve malinje, veçanërisht tek popullata e re, e bën zbulimin e hershëm një prioritet kryesor. Vitet e fundit është vërejtur rritje e mbulimit të skrinigut të gjirit dhe të kancerit të qafës së mitrës, krahasuar me vitet e mëparshme. Shteti po investon në blerjen e aparaturave dhe zëvendësimin gradual të teknologjisë analoge me digjitale, si dhe është planifikuar zgjerimi i programit të skrinigut të kancerit të mëlçisë. Megjithatë duhen masa më gjithëpërfshirëse në drejtim të vetë parandalimit, theksuan folësit në debatin e sotëm në Qeveri me rastin e Ditës Botërore të Kancerit – 4 Shkurt, transmeton Portalb.mk.
Zëvendësministri i Shëndetësisë Jovica Andonovski në debat theksoi se Ministria e Shëndetësisë qëndron për kujdes shëndetësor të qasshëm, cilësor dhe të drejtë për të gjithë qytetarët. Ai informoi se Ministria tashmë është duke bërë skrining kombëtar për kancerin e gjirit, qafës së mitrës dhe zorrës së trashë në përputhje me rekomandimet e Bashkimit Evropian dhe OBSH-së.
“Programi për zbulimin e hershëm të skriningut të sëmundjeve malinje është unik në llojin e vet, bazuar në përvojat evropiane me përmirësime të vazhdueshme në cilësinë e metodologjisë”, tha Andonovski.
Ai përmendi se në vitin 2025 është planifikuar zgjerimi i programit të skriningut të kancerit të mëlçisë dhe futja e moduleve digjitale për monitorimin e procesit në kohë reale. Siç shtoi ai, studimet kombëtare për sëmundjet malinje mundësojnë politika të informuara dhe shpërndarje efikase të burimeve.
Ai theksoi se buxheti për këtë program për vitin 2025 është 23 milionë denarë.
Siç tha ai, sipas të dhënave që janë përpunuar, shtrirja e skriningut të gjirit nga viti 2023 deri në tetor 2024 është 12.473 gra, ndërsa për mitrën, shtrirja është 50.529 gra, në të njëjtën periudhë.
“Është vënë re mbulim i shtuar i skrinigut të gjirit dhe të kancerit të qafës së mitrës. Këto janë të dhëna që flasin për një rritje të ndjeshme të mbulimit krahasuar me vitet e mëparshme. Programi i skriningut të gjirit përfshin femrat nga mosha 40 deri në 69 vjeç, të cilat kanë mundësi të regjistrohen në mënyrë të pavarur në ueb-faqe dhe tani me këtë program në vitin 2025 do të mundësohet caktimi i ekzaminimit përmes mjekut amë”, tha Andonovski.
Siç ka përmendur ai, shteti investon në blerjen e pajisjeve dhe zëvendësimin gradual të teknologjisë analoge me teknologjinë digjitale, siç kanë bërë në periudhën e kaluar me blerjen e manometrave të rinj digjitalë në Shtëpinë e shëndetit “Hekurana”, në Klinikën Universitare “Shën Naumi i Ohriti”, spitalet në Dibër, Kumanovë, Strugë, Tetovë, Instituti i Radiologjisë, “8 Shtatori”.
“Në këto institucione, përveç pajisjes me monometra të rinj, u blenë edhe aparate eko. Në vitin 2025, u prezantua për herë të parë skriningu i kancerit të mëlçisë. Ministria po bën përpjekje intensive këtë vit për të siguruar një sistem lidhjeje digjitale për pajisjet ekzistuese të skriningut të kancerit të gjirit”, tha zëvendësministri i Shëndetësisë.
Drejtori i Fondit për Sigurim Shëndetësor, Sasho Klekovski, në debat tregoi se janë duke u diskutuar me gjinekologët amë për përfshirjen e testeve HPV si mënyrë për zbulimin e hershëm të kancerit të qafës së mitrës.
Sipas tij, duhen masa më gjithëpërfshirëse për të frenuar duhanin në vend, sepse jemi ndër vendet me përqindjen relativisht më të lartë të duhanpirësve.
“Dilemat që i kemi në Fond për parandalimin dhe zbulimin e hershëm janë se ndonjëherë më vështirë vendosim të ndajmë njëqind milionë denarë për ekzaminime parandaluese për kancerin e prostatës, ndërsa nuk do të kishim problem që t’i ndajmë ato qindra milionë në buxhetin për trajtim, sepse ende jemi tepër të fokusuar në mjekim dhe jo mjaftueshëm në parandalim dhe zbulim të hershëm”, tha Klekovski.
Ai përmendi se flitet për rritjen e pesë skanimeve nga dy në tre mijë në vit, që do të kërkojë blerjen e një skaneri të dytë pesëshe. Për këtë, siç tha ai, ka kushte në vetë institucionin, por po punohet për ndërtimin financiar.
“Ajo që kemi bërë tani për radioterapi në Onkologji është një rritje e madhe e buxhetit, në vitin 2025 do të jetë 3 miliardë denarë ose 49,5 milionë euro. Rritet buxheti edhe për hematologjinë dhe në vitin 2025 do të jetë 808 milionë denarë”, tha Klekovski.
Ai po ashtu përmendi se kanë mundësuar uljen e çmimeve të barnave të caktuara për 10 deri në 30 përqind.
“Kemi kërkuar vendosjen e çmimeve të reja me shumicë (GPC) për barnat ku nuk janë bërë ndryshime. Ne kemi negociuar me prodhuesit – kompanitë farmaceutike dhe kemi siguruar për shumicën e barnave çmime më të ulëta për 10 deri në 30 përqind. Kemi barna që kanë të njëjtin çmim për disa vite dhe presim që me kalimin e viteve çmimi i shitjes të ulet dukshëm”, shtoi Klekovski.
Drejtori i Klinikës Universitare për Radioterapi dhe Onkologji (KURO) Igor Stojanovski informoi në debat se është vënë në përdorim një akcelerator i ri. Ai tha se kanë tre akceleratorë modernë me të gjitha teknikat moderne të radioterapisë.
Ai shtoi se janë duke u bërë kontrolle shtesë për akseleratorin e ri dhe së shpejti do të bëhet i mundur trajtimi i pacientëve me metodën stereotaktike.
Kujtojmë se sipas të dhënave të fundit të publikuara të Institutit Kombëtar të Shëndetësisë, në vitin 2022 ishin 173 pacientë me kancer të qafës së mitrës, ndërsa numri i vdekjeve nga kjo sëmundje ishte 66,
