Flaka analizon: 10.000 punësime para zgjedhjeve lokale – afatet ligjore dhe sfidat praktike

Nga pikëpamja ligjore dhe proceduriale në Republikën e Maqedonisë së Veriut, premtimi për “rreth 2.500 punësime të reja për shqiptarët” para shpalljes së zgjedhjeve lokale, ashtu siç paralajmëroi Lideri i Alternativës, Zeqirija Ibrahimi, përballet me dy sfida kryesore:

1. Afatet e procesit të konkursit publik

Sipas Ligjit për të Punësuarit në Sektorin Publik:

1. Shpallja e konkursit – kërkon të paktën 15 ditë pune afat aplikimi.
2. Verifikimi i dokumenteve – rreth 5–10 ditë pune.
3. Testimet/intervistat – deri në 15 ditë pune.
4. Publikimi i listës fituese – brenda 5 ditëve pune.
5. Paraqitja në punë – deri në 15 ditë kalendarikë nga data e vendimit.

Në total, pa llogaritur vonesa ose ankesa, nevojiten së paku 45–60 ditë pune, pra afërsisht 2.5 muaj kalendarikë për një konkurs të thjeshtë. Po të kemi parasysh vëllimin—2 500 vende pune—shpesh institucioni shpërndan konkursin në grupe, por gjithsesi duhet llogaritur edhe koha shtesë për koordinim, përgatitje të lëndëve të provimit, vendosje komisionesh etj., që mund ta zgjatin pak procesin mbi 2.5 muaj.

2. Ndalesat ligjore para zgjedhjeve

Sipas Kodit Zgjedhor, nga dita e shpalljes zyrtare të zgjedhjeve lokale pezullohen:

• Çdo konkurs i ri për punësim në institucionet publike (përjashtuar emergjencat që miratohen prej KSHZ-së).
• Emërime, promovime apo avancime në administratë.

Konkretisht, nëse zgjedhjet do të shpallen në fund të korrikut ose fillim të gushtit, siç njoftoi Afrim Gashi, një konkurs i ri për të nisur dhe përmbyllur të gjithë procesin (afati aplikim+testime+vendimmarrje+para-qitje) duhet të hapet jo më vonë se maji. Çdo konkurs i hapur pas shpalljes zyrtare (pra pas fund korrikut) do të pengohet menjëherë nga ndalesa zgjedhore.

Vlerësimi pragmatik

• Afati i vërtetë mes mesit të majit dhe fundit të korrikut janë rreth 10 javë kalendarike.
• Procesi minimal ligjor kërkon 10–12 javë pune vetëm për një rund konkursi.
• Për 2 500 vende, në praktikë do të organizohen të paktën 2–3 grupe konkursesh me procedura të shumfishta, gjë që shton kompleksitet dhe kohë.

Konkluzion:

— Nëse institucionet nisin menjëherë, në mes të majit, konkursin e parë dhe e përqendrojnë vetëm në një ose dy faza (p.sh. vetëm verifikim dokumentesh dhe intervista, duke anashkaluar testimet me shkrim), mund të arrijnë një numër të vogël vendesh përpara ndalesës zgjedhore.

— Për 2 500 vende të shpërndara në gjithë administratën, kjo është shumë optimiste dhe vështirë e zbatueshme ligjërisht pa tejkalime zyrtare.

— Më realiste do të ishte një kontingjent më i vogël (ndoshta 500–800 vende pune) të përmbyllur në kohë, sesa premtimi i plotë prej 2 500.

Për ta mbajtur premtimin ligjërisht të pastër, duhet:

1. Konkurset t’i shpallin tani e tutje, pa vonesë.
2. Konsolidim me KSHZ-në për lehtësime proceduralë (p.sh. ndërthurje të fazave).
3. Sigurim që të gjitha vendet e planifikuara t’i kenë kritere të qarta dhe të jenë të përqendruara në një departament ose dy, për të reduktuar kohën e përzgjedhjes.

Pa këto kushte, premtimi mbetet më shumë simbolik sesa i realizueshëm në përputhje me afatet dhe ndalesat ligjore.

Nëse e marrim parasysh shifrën maksimale prej 10 000 punësimesh që përmendi Zeqirija Ibrahimi, analiza pragmatike sipas afateve dhe ndalesave ligjore do të duket kështu:

1. Kapaciteti ligjor për konkurset e reja

• Afati i fundit për hapjen e çdo konkursi është dita e shpalljes zyrtare të zgjedhjeve (pranë fund-korrikut/fillim-gushtit).
• Nga dita e shpalljes dhe deri në përfundim të zgjedhjeve, çdo konkurs i ri ndalohet sipas Kodit Zgjedhor (përjashtuar rastet urgjente me miratim KSHZ).

Për t’u realizuar 10 000 vende pune, edhe nëse bëhen konkurse paralele në 10-12 institucione (p.sh. 1 000 vite vende për çdo njësi), secili konkurs kërkon:

1. 15 ditë pune afat aplikimi
2. 5–10 ditë pune verifikim dokumentesh
3. 15 ditë pune intervista/testime
4. 5 ditë pune për publikimin e listës fituese
5. 15 ditë kalendarikë paraqitje në punë

Total minimal: ~45–60 ditë pune për një rund gjithëpërfshirës.

2. Për 10 000 vende: llogaritje kohore

• Nëse duhen 45–60 ditë pune për një konkurs të plotë, atëherë, edhe sikur të organizohen 3 runde në seri (p.sh. Konkursi A, pas 60 ditësh Konkursi B, pas 60 ditësh Konkursi C), do të duhen 180 ditë pune (rreth 9 muaj kalendarikë).
• Me operacion të përqendruar në konkurse të shumta paralelisht, mund të zgjidhësh pak nga çdo konkurs, por prapë:
  
  • Logjistika (komisione të ndryshme, përgatitje të testeve, administrim aplikantësh) e bën të pamundur ngritjen e kapacitetit të plotë për të gjitha 10 000 vendet brenda 2.5–3 muajve të disponueshëm.

3. Impakti i ndalesave zgjedhore

• Nëse këtë vit shpallen në fund-korrik ose fillim-gusht, konkurset duhet të ishin plotësisht të mbyllura deri atëherë.
• Me 10 000 vende, edhe një ndërprerje e pjesshme nga ndalesat do të bllokojë përfundimin e procedurave për shumë prej tyre, duke i lënë në gjysmë.

4. Përqindja e shqiptarëve

• Ibrahimi premtoi se nga 10 000 vende, 25 % do t’u jepen shqiptarëve, që përkthehet në 2 500 punësime.
• Kjo do të thotë se 7 500 vende mbeten për komunitetet e tjera – gjithsesi një volum i paparë deri tani, që kërkon edhe planifikim buxhetor të detajuar dhe koordinim midis ministrive.

5. Përfundim pragmatik

• Realizueshmëria ligjore për 10 000 vende para ndalesave zgjedhore është jashtëzakonisht e ulët: kërkohen të paktën 6–9 muaj për një proces të plotë dhe korrekt.
• Duke optimizuar fazat (p.sh. vetëm intervista, jo testime me shkrim), mund të përfundojnë 1 000–1 500 vende në kohë, por çdo sforcim tejkalon rrjedhën standarde ligjore dhe rrezikon ankesa e shkelje procedurale.
• Realistisht, për të mbajturu besueshmërinë, duhet të shpallen tani një seri prej 2–3 konkurseve me vëllim total 2 000–3 000 vende, duke siguruar që 2 500 vendet shqiptare prej 10 000 të kryhen së pari.

Përndryshe, premtimi për 10 000 punësime mbetet shtytje simbolike elektorale, jo e realizueshme brenda kornizës ligjore dhe afateve të zgjedhjeve lokale. Flaka Media

Deklarata e Ibrahimit:

Ibrahimi paralajmëron punësim për 2500 shqiptarë para zgjedhjeve lokale

The post Flaka analizon: 10.000 punësime para zgjedhjeve lokale – afatet ligjore dhe sfidat praktike appeared first on Flaka, në çdo lajm... .