Pas tragjedisë në Koçan, KSHPK-ja ka evidentuar një sërë mangësish në Ligjin për veprimtari hotelierike
Regjistrimi i personave fizikë në Regjistrin për kryerjen e veprimtarive hotelierike pa verifikim paraprak nga një organ kompetent i përmbushjes së kërkesave minimale teknike është një nga dobësitë e vërejtura nga Komisioni Shtetëror për Parandalimin e Korrupsionit (KSHPK) në Ligjin për Veprimtaritë hotelierike. KSHPK-ja me iniciativë e ka bërë analizën e Ligjit pas tragjedisë […]
Regjistrimi i personave fizikë në Regjistrin për kryerjen e veprimtarive hotelierike pa verifikim paraprak nga një organ kompetent i përmbushjes së kërkesave minimale teknike është një nga dobësitë e vërejtura nga Komisioni Shtetëror për Parandalimin e Korrupsionit (KSHPK) në Ligjin për Veprimtaritë hotelierike. KSHPK-ja me iniciativë e ka bërë analizën e Ligjit pas tragjedisë në Koçan, ku humbën jetën 61 persona dhe u plagosën rreth 200, transmeton Portalb.mk.
“Në nenin 4a, paragrafi 2, ne kemi identifikuar një rrezik rregullator – dispozita lejon regjistrimin e individëve në Regjistrin për kryerjen e veprimtarive hotelierike pa verifikim paraprak nga një autoritet kompetent për plotësimin e kushteve minimale teknike mjafton që personi thjesht të paraqesë një kërkesë në ISHT pa qenë i detyruar autoriteti kompetent të verifikojë saktësinë e aktit të plotësuar. Rreziku është që procedura të përfundojë formalisht pa konfirmim faktik të plotësimit të kushteve, gjë që krijon një vakum ligjor për shkak të mungesës së detyrimit për mbikëqyrje kontrolli gjatë regjistrimit dhe lë hapësirë për aplikime deklarative, që në praktikë nënkupton leje për kryerjen e një veprimtarie pa inspektim aktual, që mund të ketë pasoja për shëndetin dhe sigurinë e mysafirëve”, thekson Komisioni.
Në këtë kuptim, KSHPK rekomandon që Ligji të parashikojë obligimin për dorëzimin e pëlqimit me shkrim nga Inspektorati Shtetëror i Tregut ose një autoritet tjetër kompetent, i cili do të konfirmojë përmbushjen e kërkesave minimale teknike para regjistrimit në regjistër. Komisioni shton se është e nevojshme të parashikohet në ligj një detyrim sipas të cilit ISHT do të kryejë inspektim brenda një afati të caktuar prej 15 ditësh, si dhe sanksione në rastin e kallëzimit të rremë, ku do të përfshihet mundësia e gjobës apo heqjes së miratimit.
Sa i përket gjobave, në vend të masave të parapara inspektuese si paralajmërim, gjobë apo ndalim, është paraparë ftesë për edukim, e cila, siç tha kryetarja e KSHPK-së, Tatjana Dimitrovska, nuk është në përputhje me procedurat ligjore në fuqi.
“Kjo krijon një konflikt juridik dhe çon në pasiguri juridike në veprimet e inspektorëve dhe lë hapësirë për aplikime të ndryshme arbitrare të kompetencave të inspektimit. Një rrezik rregullator është identifikuar edhe në seksionin e dispozitave kundërvajtëse. Masa e gjobave nuk është në përpjesëtim me peshën e pasojave të mundshme, veçanërisht kur shkeljet kanë të bëjnë me mbrojtjen e jetës, shëndetit dhe sigurisë së njerëzve. Rekomandohet rishikimi i dispozitave për kundërvajtje për të siguruar proporcionalitet ndërmjet masës së gjobave dhe peshës së pasojave, veçanërisht për shkeljet që kanë të bëjnë me shëndetin dhe sigurinë e njerëzve. Të aplikohet edhe gjoba e trefishtë për kundërvajtje të rënda”, ka theksuar kryetarja e KSHPK-së, duke shtuar se neni 59 i Ligjit për veprimtari hotelierike duhet të harmonizohet me nenin 82 të Ligjit për mbikëqyrjen inspektuese.
Në përfundimin e KSHPK-së thuhet se Ligji për veprimtari hotelierike përmban rreziqe të shumta rregullatore për shkak të procedurave jo mjaft të sakta, të paplota dhe të rregulluara në mënyrë jokonsistente, mungesës së mekanizmave funksional të kontrollit dhe mundësisë së plotësimit deklarativ të kushteve pa verifikim faktik nga organi kompetent. KSHPK-ja gjithashtu vëren mospërputhje ligjore të kësaj me ligjet tjera, në radhë të parë me Ligjin për Mbikëqyrjen Inspektuese dhe Ligjin për Kundërvajtje.
“Këto dobësi normative krijojnë hapësirë për korrupsion, keqpërdorim të kompetencave diskrecionale dhe trajtim të pabarabartë të subjekteve të ndryshme në situata identike apo të ngjashme”, shtoi kryetari i KSHPK-së.
Në kuadër të analizës së bërë nga KSHPK-ja dhe në kuadër të zjarrit në Koçan, zyrtarët anti-korrupsion kanë vërejtur se më shumë se 15 vjet pas miratimit të Ligjit për kundërvajtje kundër rendit dhe qetësisë publike, nuk është paraparë ndalim specifik për përdorimin e mjeteve piroteknike në hapësira të mbyllura.
Komisioni Shtetëror për Parandalimin e Korrupsionit (KSHPK) ka identifikuar rreziqe rregullatore edhe në Ligjin për qasje të lirë në informacionet me karakter publik. KSHPK rekomandon rishikimin e nenit që rregullon detyrimin për publikimin e të gjithë dokumentacionit të prokurimit publik në përputhje me Ligjin e Prokurimit Publik, i cili parashikon publikimin e dokumenteve përkatëse, si dhe saktësimin e mëtejshëm të procedurës për përcaktimin e përfundimit të funksionit të drejtorit të Agjencisë për mbrojtjen e të drejtës për qasje të Lirë në Informacionet Publike dhe zëvendësit të tij.
Siç theksoi anëtarja e KSHPK-së, Sofija Spasova, e cila në seancën e sotme shpjegoi Raportin për Shqyrtimin e Ligjit kundër Korrupsionit, përgjegjësia kundërvajtëse ndërmjet menaxhmentit dhe zyrtarit për informim në Agjenci duhet të përkufizohet qartë, në përputhje me përgjegjësitë e tyre aktuale.
“KSHPK-ja beson se termi “dokumentacion i plotë” në lidhje me prokurimin publik nuk është përcaktuar saktë, gjë që mund të rezultojë në publikimin e informacionit konfidencial dhe shkeljen e të drejtave të palëve të treta. Lidhur me përfundimin e detyrës dhe shkarkimin e Drejtorit të Agjencisë për Mbrojtjen e të Drejtës për Qasje të Lirë në Informacionet Publike dhe zëvendësit të tij, paragrafi 1 parashikon shkaqet e përfundimit të detyrës para skadimit të mandatit, dhe sipas paragrafit 2, Kuvendi i RMV-së përcakton përfundimin e detyrës në rastet e parashikuara në paragrafin 1. Megjithatë, nuk është përcaktuar asnjë afat apo procedurë, e cila mundëson zvarritje të mundshme, selektivitet dhe pasiguri në menaxhimin e institucionit. Për dispozitat kundërvajtëse, KSHPK-ja ka përcaktuar ekzistimin e përgjegjësisë joproporcionale. Vetëm 500 euro gjobë është paraparë për menaxherin nëse nuk cakton një zyrtar për të ndërmjetësuar me informacione dhe nuk i jep publikut informacione për atë person, por gjobë prej 250 euro është paraparë edhe për zyrtarin për kundërvajtje të shumta – përditësimi i listës së informacionit, ndihma e aplikantëve, respektimi i afateve për përgjigje ndaj kërkesave”, theksoi Spasova.
Ajo gjithashtu iu drejtua mbajtësve të informacionit ku janë identifikuar edhe rreziqe rregullatore.
“Është detyrim i poseduesve të informacionit që të përditësojnë rregullisht listën e informacionit që disponojnë dhe ta publikojnë atë publikisht, por kjo dispozitë nuk ka kritere të sakta se çfarë informacioni duhet të publikohet, as në çfarë mënyre dhe në çfarë formati, gjë që u lë poseduesve të informacionit diskrecion të gjerë për të vendosur se çfarë të publikojnë dhe si. Ky është rrezik i transparencës së kufizuar me mundësinë e publikimit selektiv apo fshehjes së informatave me interes publik”, nënvizoi Spasova.
Derisa KSHPK-ja ishte duke përgatitur raportin, në ENER është publikuar Projektligji për ndryshimin e Ligjit për Qasje të Lirë në Informata Publike. Verifikim antikorruptiv i tekstit nuk është kërkuar, tha Spasova, për këtë arsye, tha ajo, nëse amendamentet miratohen, ato do të shqyrtohen në mënyrë shtesë.
Komisioni Shtetëror për Parandalimin e Korrupsionit sot në seancë diskuton edhe Raportin për shqyrtimin e kryer antikorrupsion të legjislacionit të dispozitave që kanë të bëjnë me dhënien e licencave, miratimeve, lejeve për funksionimin e objekteve hotelierike dhe të ngjashme, si dhe për mbikëqyrjen në Ligjin për mbrojtje dhe shpëtim, Ligjin për mbikëqyrje inspektuese, Ligji për vetëqeverisje lokale, Ligji për mbrojtjen nga lëndët plasëse dhe Ligji për tregtinë me lëndë plasëse.
Në zjarrin që ndodhi më 16 mars në diskotekën “Pulse” në Koçan, jetën e humbën 59 persona, ndërsa më pas dy pacientë ndërruan jetë dy javë pas tragjedisë, duke e çuar numrin total të viktimave në 61. Nga zjarri mbetën 196 të lënduar që u trajtuan brenda dhe jashtë vendit.
Sipas hetimeve të deritanishme nga institucionet, diskoteka ka punuar me një sërë shkeljesh të mëdha: nuk kishte rrjet hidranti dhe mjaftueshëm aparate PP, përdoreshin materiale piroteknike në mënyrë të paligjshme, nuk kishte as leje pune të ligjshme dhe nuk ishte lidhur asnjë kontratë me shkrim mes organizatorit dhe grupit interpretues.
Prokuroria në Koçan dhe Prokuroria për Ndjekjen e Krimit të Organizuar dhe Korrupsionit ka identifikuar si të dyshuar 45 persona fizikë dhe tre persona juridikë për krime të rënda kundër sigurisë publike, njëri prej tyre ka ndërruar jetë si pasojë e plagëve të marra nga zjarri. Ministria e Punëve të Brendshme ka ngritur kallëzime penale kundër tyre, shumica prej të cilëve ndodhen në paraburgim.
