Qeveria e RMV-së miratoi Strategjinë Kombëtare të Sigurisë Kibernetike 2025-2028
Ministri i Transformimit Digjital, Stefan Andonovski sot në një konferencë për media në Qeveri prezantoi zyrtarisht Strategjinë Kombëtare për Sigurinë Kibernetike 2025-2028, udhërrëfyes strategjik për forcimin e qëndrueshmërisë dhe sigurisë së shtetit në hapësirën kibernetike. Kjo strategji u tha se shënon një moment historik në përpjekjet e vendit për të mbrojtur infrastrukturën e tij digjitale […]
Ministri i Transformimit Digjital, Stefan Andonovski sot në një konferencë për media në Qeveri prezantoi zyrtarisht Strategjinë Kombëtare për Sigurinë Kibernetike 2025-2028, udhërrëfyes strategjik për forcimin e qëndrueshmërisë dhe sigurisë së shtetit në hapësirën kibernetike. Kjo strategji u tha se shënon një moment historik në përpjekjet e vendit për të mbrojtur infrastrukturën e tij digjitale dhe për të ndërtuar një të ardhme më të sigurt dhe më të sigurt për të gjithë, transmeton Portalb.mk.
Ministri Andonovski theksoi se “Strategjia shfaqet në kohën kur përkushtimi ndaj infrastrukturës sonë digjitale dhe digjitalizimit në përgjithësi nuk ka qenë kurrë më i madh. Prandaj, Strategjia Kombëtare për Sigurinë Kibernetike 2025–2028 nuk duhet kuptuar si reagim ndaj sfidave, por edhe si një kornizë largpamëse për krijimin e një të ardhmeje të sigurt digjitale për çdo qytetar, kompani dhe institucion në vend”.
Vizioni i Strategjisë është të ndërtojë një ekosistem digjital të sigurt, fleksibël, të qëndrueshëm dhe gjithëpërfshirës që mbështet rritjen ekonomike, mbron të drejtat e qytetarëve dhe inkurajon besimin në teknologjitë digjitale.
Andonovski nënvizoi se Strategjia identifikon pesë fusha kryesore prioritare, përkatësisht forcimin e kapaciteteve kombëtare për sigurinë kibernetike, sigurimin e infrastrukturës dhe sistemeve kritike, ndërtimin e një shoqërie të qëndrueshme ndaj kibernetikës, minimizimin e ndikimit të incidenteve kibernetike dhe përmirësimin e bashkëpunimit kombëtar dhe ndërkombëtar.
Për të arritur këto prioritete, strategjia prezanton masa kritike, të përfshira në një plan veprimi të detajuar dhe një plan financiar tregues. Disa nga këto masa përfshijnë: krijimin e një Këshilli Kombëtar të Sigurisë Kibernetike, krijimin e një sistemi të centralizuar të reagimit ndaj incidenteve, zgjerimin e programeve të edukimit dhe trajnimit për sigurinë kibernetike, shfrytëzimin e teknologjive të avancuara si inteligjenca artificiale dhe mësimi i makinerive, dhe zhvillimi i kornizës ligjore të sigurisë kibernetike – në përputhje me direktivat e BE-së.
Ministri Andonovski theksoi rrezikun e madh të pasivitetit: “Transformimi digjital i vendit tonë është thelbësor, por edhe gatishmëria jonë për t’iu përgjigjur rreziqeve. Siç e kemi parë nga të gjitha sulmet e mëparshme kibernetike në sektorë kritikë, kërcënimet me bomba dhe fushatat e koordinuara të dezinformimit – rreziku dhe rreziqet janë këtu. Këto kërcënime minojnë besimin e publikut, minojnë institucionet tona dhe përbëjnë një rrezik të konsiderueshëm për sigurinë kombëtare”.
Strategjia ofron një udhërrëfyes të qartë për adresimin e dobësive ekzistuese, mbrojtjen e infrastrukturës kritike dhe nxitjen e një mjedisi ku bizneset mund të inovojnë, qytetarët mund të lulëzojnë dhe institucionet mund të funksionojnë të sigurta.
Suksesi i zbatimit të Strategjisë Kombëtare varet nga angazhimi kolektiv. Ministri u bëri thirrje të gjitha palëve të interesit – institucioneve qeveritare, bizneseve, komunitetit akademik, shoqërisë civile dhe qytetarëve – që të marrin pjesë aktive në zbatimin e tij. Gjithashtu, ministri prezantoi projektligjin për sigurinë kibernetike, tashmë i disponueshëm në platformën ENER, për të cilin konsultimet janë në vazhdim.
“Sot po bëjmë një hap të madh strategjik drejt ndërtimit të një Maqedonie digjitale më të sigurt dhe më elastike – e cila është e gatshme të përballet me sfidat e epokës digjitale dhe të përfitojë nga mundësitë e saj”, përfundoi Andonovski.
- LEXO: Ministri Stefan Andonovski hapi debatin publik për Strategjinë për Sigurinë Kibernetike 2024-2028
- LEXO: Andonovski: Maqedonia e Veriut po ndërton infrastrukturë gjithëpërfshirëse të sigurisë kibernetike
Kujtojmë se Maqedonia e Veriut ishte cak i kërcënimeve të rreme me bomba, por jo vetëm kaq. Nga fundi i vitit 2022 e në vazhdim, sulmet kibernetike kanë ndodhur në faqet e institucioneve shtetërore si: Qeveria e RMV-së, Agjencia për Komunikime Elektronike, Fondi i Sigurimeve Shëndetësore, Qeveria, Ministritë e Bujqësisë dhe Arsimit dhe Shkencës, nga ku janë vjedhur të dhënat e qytetarëve dhe në disa raste për ta sulmuesit kërkuan shpërblim në kriptovaluta.
Maqedonia e Veriut pati dhe paralajmërime për sfida, kërcënime dhe rreziqe të mëdha në sektorin e policisë në Maqedoninë e Veriut dhe atë të inteligjencës.
Nga 26 tetori i vitit 2022 në RMV disa herë është denoncuar se në email-adresat e disa shkollave në vend është dërguar kërcënim për vendosje të bombës. Krahas shkollave të mesme dhe fillore, ka pasur edhe raportime anonime për bomba të vendosura edhe në institucione dhe qendra tregtare. Numri më i madh i kërcënimeve të rreme ka ndodhur në shkurt – madje 439, gjegjësisht vetëm në pesë ditë të javës së punës nuk ka pasur kërcënim me bombë. Në nëntor ka pasur 30 kërcënime, në dhjetor 272, kurse më 1 mars të këtij viti është arritur rekordi – madje 120 shkolla dhe institucione të tjera kanë marrë kërcënim të rremë brenda një dite se është vendosur bombë.
Ndërkohë, sistemi i FSSh-së ishte i padisponueshëm nga 7 shkurti 2024, për dy javë të plota.
Sistemi shërbente për qytetarët që të mund të kontrollojnë sigurimin e tyre shëndetësor, zgjedhjen e mjekut amë, ndërsa vetë të punonjësit shëndetësor mund të kontrollonin informacionet për pacientët e tyre dhe shërbimet tjera.
