Plani i SHBA: Jo pranimit të Ukrainës në NATO dhe njohja e aneksimit të Krimesë nga Rusia

Ukraina është nën presion për t’iu përgjigjur këtë javë një propozimi të SHBA-së për përfundimin e luftës me Rusinë, i cili përfshin mundësinë që Uashingtoni të njohë aneksimin e Krimesë nga Moska në 2014 dhe të ndalojë anëtarësimin e Ukrainës në NATO, raportoi “Wall Street Journal” (WSJ) më 20 prill, duke cituar një dokument.

Propozimet, të përshkruara nga zyrtarë të lartë të administratës Trump në një takim konfidencial me homologët ukrainas dhe evropianë më 17 prill në Paris, u konfirmuan nga zyrtarë perëndimorë në WSJ.

Lajmi vjen pasi Uashingtoni sinjalizoi gatishmërinë për të hequr dorë nga përpjekjet e armëpushimit në ditët në vijim nëse nuk arrihet progres.

Reagimi i Ukrainës pritet në një takim pasues në Londër më vonë këtë javë.

Nëse ka përafrim midis Kievit, Uashingtonit dhe aleatëve evropianë, propozimet mund të paraqiten zyrtarisht në Moskë.

Ndër elementët më të diskutueshëm është sugjerimi se SHBA mund të njohë zyrtarisht aneksimin e paligjshëm të Krimesë nga Rusia. Për më tepër, pranimi i Ukrainës në NATO do të përjashtohej sipas propozimit aktual.

“NATO nuk është në tryezën e bisedimeve”, tha i dërguari i posaçëm i SHBA në Ukrainë, Keith Kellogg në një intervistë për “Fox News” më 20 prill.

Ukraina tha më herët se nuk do të njihte territoret e pushtuara si të Rusisë – si pjesë e ndonjë marrëveshjeje paqeje.

Propozimi për të njohur Krimenë nën sundimin rus bie gjithashtu në kundërshtim me një konsensus dypartiak 10-vjeçar në Uashington dhe ligjin ndërkombëtar.

Në vitin 2018, sekretari i atëhershëm i Shtetit, Mike Pompeo rikonfirmoi kundërshtimin e SHBA-së ndaj aneksimit, duke e quajtur atë një kërcënim për parimin ndërkombëtar themelor të përbashkët nga shtetet demokratike – që asnjë vend nuk mund të ndryshonte kufijtë e një vendi tjetër me forcë.

Kongresi i SHBA-së ka miratuar gjithashtu legjislacionin që kundërshton çdo njohje të pretendimit të Rusisë ndaj Krimesë.

Ukraina gjithashtu ka refuzuar më parë kufizimet për t’u bashkuar me aleancat dhe organizatat ndërkombëtare – NATO dhe BE – si pjesë e një marrëveshjeje të mundshme paqeje.

Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s Mark Rutte tha kohët e fundit se rruga e Kievit drejt anëtarësimit mbetej “e pakthyeshme”, por shtoi se çështja nuk do të ishte pjesë e një zgjidhjeje përfundimtare të paqes.

Një propozim tjetër do të përfshinte krijimin e një zone neutrale rreth centralit bërthamor Zaporizhia të pushtuar nga Rusia, stacioni më i madh i energjisë bërthamore në Evropë, duke e lënë atë potencialisht nën kontrollin amerikan.

Në një telefonatë të mëparshme me Zelensky, presidenti amerikan, Donald Trump thuhet se sugjeroi idenë e SHBA-së për të blerë asete energjetike të Ukrainës, të cilat ai tha se mund të ishte mbrojtja më e mirë për atë infrastrukturë.

Ndërsa propozimet e SHBA-së nuk i japin Rusisë njohjen zyrtare ligjore të aneksimit të pretenduar të katër rajoneve të okupuara pjesërisht të Ukrainës lindore, ato gjithashtu nuk bëjnë thirrje për tërheqjen e trupave ruse nga ato zona.

Që nga viti 2022, Moska ka shpallur në mënyrë të paligjshme rajonet e Ukrainës, Donetsk, Luhansk, Zaporizhia dhe Kherson si pjesë të Federatës Ruse, duke i përfshirë ato në Kushtetutën e saj dhe duke kërkuar tërheqjen e plotë të forcave ukrainase nga kufijtë e tyre administrativë.

Administrata Trump nuk e ka përjashtuar ndihmën ushtarake dypalëshe për Ukrainën ose mbështetjen për vendet evropiane që kontribuojnë me trupat në një “forcë sigurie”, një tampon potencial kundër agresionit të ardhshëm.

Megjithatë, asnjë garanci specifike sigurie nuk është ofruar ende si pjesë e marrëveshjes së propozuar.