“Qyteti i gjelbër human” më 10 dhjetor në Shkup organizon marsh protestues për ajër të pastër
Nisma qytetare “Qyteti i gjelbër human” ka paralajmëruar marsh protestues për ajër të pastër të martën e ardhshme (10 dhjetor). Protesta do të nisë në orën 16:00 para Ministrisë së Mjedisit, do të vazhdojë përpara Parlamentit dhe do të përfundojë në Qeveri. Arsyet e mbajtjes së protestës, siç thonë ata, janë vdekjet e shkaktuara nga […]
Nisma qytetare “Qyteti i gjelbër human” ka paralajmëruar marsh protestues për ajër të pastër të martën e ardhshme (10 dhjetor). Protesta do të nisë në orën 16:00 para Ministrisë së Mjedisit, do të vazhdojë përpara Parlamentit dhe do të përfundojë në Qeveri. Arsyet e mbajtjes së protestës, siç thonë ata, janë vdekjet e shkaktuara nga ndotja e ajrit, të cilat përbëjnë 17.7 përqind të totalit të vdekshmërisë në vend në nivel vjetor, transmeton Portalb.mk.
“Çdo vit në Maqedoni regjistrohen rreth 3.828 vdekje të shkaktuara nga ekspozimi ndaj grimcave PM 2.5, të cilat janë ndër më të dëmshmet për shëndetin. Është veçanërisht shqetësues fakti se një në nëntë vdekje të fëmijëve nën një vjeç në Maqedoni është e lidhur me ajrin e ndotur. Këto grimca lidhen me një gamë të gjerë problemesh shëndetësore, si sëmundjet e mushkërive, sulmet në zemër dhe kancerin e mushkërive”, thonë nga “Qyteti i gjelbër human”.
QGjH kërkon nga Qeveria dhe komunat të marrin masa të menjëhershme dhe afatmesme për përballimin e ndotjes.
Ata kërkojnë nga Qeveria që të obligojë DPHM-në që të fillojë parashikimin e inversioneve të temperaturës në lugina, për të menaxhuar më mirë ndotjen e ajrit, si dhe të publikojë në një regjistër të personave juridikë dhe vendndodhjen e tyre që duhet të kenë leje pune të integruar B, e që nuk i posedojnë.
Nisma kërkon gjithashtu ndalimin e korsive të qarkullimit në bulevardet më të gjera se minimumi 3 metra, si dhe ndalimin e importit në vend të automjeteve të përdorura më të vjetra se 10 vjet dhe nën standardin EURO 5, si dhe importin e automjeteve të reja me standard minimal prej EURO 6.
“Kërkojmë që të hartohet një plan i regjimit të qarkullimit që do të aktivizohet sapo të tejkalohen vlerat kufitare të substancave ndotëse dhe nëse zgjat më shumë se 24 orë. Zbatimi duhet të përfshijë koordinim ndërmjet komunave (Qytetit të Shkupit, Manastirit, Tetovës dhe të tjera) dhe Ministrisë së Punëve të Brendshme. Plani duhet të përfshijë detyrimisht uljen e çmimit të transportit publik në ditët me rritje alarmante ndotjeje”, thuhet në një nga kërkesat e nismës.
Gjithashtu, kërkohet miratimi i Rregullores për planifikimin, projektimin, ndërtimin dhe mirëmbajtjen e infrastrukturës së biçikletave të përgatitur nga Shoqata për Zhvillim të Qëndrueshëm dhe Mbrojtjen e Mjedisit.
Një pjesë e masave afatmesme që “Qyteti i gjelbër human” kërkon të miratohen janë – futja e transportit publik shumë të zhvilluar të ndarë nga pjesa tjetër e trafikut, ndërtimi i një rrjeti gjithëpërfshirës biçikletash çdo 250 metra, me një hierarki të ngjashme me atë të rrjetit të makinave, futja e një sistemi për biçikleta me qira, ngritja e një rrjeti të dendur stacionesh matëse, një në një maksimum prej 1 500 metrash katrorë, me prioritet për të shkuar rreth objekteve industriale dhe impianteve me A dhe B-lejet e integruara për objektet dhe institucionet publike në juridiksionin e Qeverisë, qyteteve dhe komunave të kalojnë në sisteme fotovoltaike.
Kërkojnë edhe subvencionimin e sistemet fotovoltaike për familjet individuale, si dhe subvencionimin e fasadave energjetike të ndërtesave për banim individual.
Kujtojmë se sipas raportit të UNICEF-it, në Maqedoninë e Veriut, vdekjet e të porsalindurve nga ndotja e ajrit janë 11,6 përqind ose 1 në 9 vdekje të fëmijëve nën moshën njëvjeçare.
Edhe Instituti i Shëndetit Publik që në fillim të vitit 2024 e publikoi raportin “Ndotja e ajrit në Republikën e Maqedonisë dhe rreziqet ndaj shëndetit”, sipas të cilit pothuajse 18 përqind e mortalitetit të përgjithshëm në Maqedoninë e Veriut mund t’i atribuohet ekspozimit ndaj përqendrimeve aktuale të grimcave PM-2.5.
