Numri i gjyqtarëve në RMV është në rënie, por është afër mesatares evropiane

Shteti shpenzon më shumë se 1.500 denarë ose 24.6 euro për frymë për gjyqësorin, që është shumë më poshtë mesatares evropiane prej 74.9 euro. Megjithatë, kur shikohet si përqindje e PBB-së, buxheti gjyqësor është ndjeshëm mbi mesataren evropiane, transmeton Radio Evropa e Lirë.

Kjo tregohet në Raportin më të ri mbi efikasitetin dhe cilësinë e drejtësisë në Evropë nga Komisioni Evropian për Efikasitetin e Drejtësisë të Këshillit të Evropës, i cili përfshin të dhëna për vitin 2022.

Raporti thotë se shteti ndan 0.39 përqind të PBB-së për gjyqësorin, ndërsa mesatarja evropiane është 0.28 përqind. Shumica e mjeteve, 78.1 përqind, shkon për gjyqësorin, 20.9 përqind për prokuroritë dhe vetëm 1 përqind për ndihmë juridike.

Edhe pse numri i gjyqtarëve në vend është në rënie të vazhdueshme dhe është ulur për rreth një të tretën gjatë dhjetë viteve të fundit, me 22.3 gjyqtarë për 100 mijë banorë, vendi është pak mbi mesataren evropiane prej 21.9 gjyqtarësh për 100 mijë banorë. Edhe pse 62 përqind e gjyqtarëve janë gra, numri i grave kryetare të gjykatave është më i ulët – 41 përqind, krahasuar me burrat që janë kryetarë gjykatash – 59 përqind.

Gjyqtarët dhe prokurorët kanë pagat më të ulëta në rajon. Në fillim të karrierës, paga bruto e gjyqtarëve është dy herë më e ulët se mesatarja evropiane, ndërsa në fund të karrierës diferenca vetëm rritet dhe është pothuajse katër herë më e madhe.

Buxheti për TIK në gjyqësorin e vendit po shënon rritje dhe si përqindje e buxhetit të përgjithshëm të gjyqësorit, ka shënuar rritje nga 1 përqind në periudhën 2014-18, në 2.6 përqind në periudhën 2018-22. Edhe pse ndihma ligjore buxhetore për frymë në vend është rritur nga 0.16 euro në vitin 2020 në 0.3 euro në vitin 2022, mbetet një nga më të ulëtat në Evropë.

Ndër të tjera, raporti identifikon trendet kryesore në sistemet gjyqësore të 44 vendeve evropiane dhe dy vendeve vëzhguese – Izraelit dhe Marokut.

Nga rajoni, për gjyqësorin ndan më së shumti Mali i Zi, ndërsa më së paku Shqipëria për frymë. Në grupin A – vendet me PBB për frymë prej 10 mijë euro, ku bën pjesë edhe Maqedonia e Veriut, Mali i Zi ndan më së shumti për frymë – 60.5 euro ose 0.76 përqind të PBB-së. Më pas vjen Serbia me 48.1 euro për frymë ose 0.54 përqind të PBB-së. Bosnja dhe Hercegovina ndan 43.6 euro për frymë ose 0.64 përqind të PBB-së. Më pak se RMV-ja ndan Shqipëria – 15.8 euro për frymë ose 0.29 përqind të PBB-së.