Vendet e Ballkanit nuk arrijnë të thithin fonde hulumtuese nga BE, në RMV më së shumti ka përfituar Universiteti Shën Kirili dhe Metodi nga programi Horizon Europe
Institucionet që kanë përfituar më së shumti nga fondet e Bashkimit Evropian nga programi Horizon Europe, në Maqedoninë e Veriut udhëheq Universiteti Shën Kirili dhe Metodi me 4.74 milion euro, përkatësisht me gjithsej 21 projekte. Pason kompania AG Futura Technologii me 8 projekte dhe 1.85 milion euro, Avesta Bateri and Enerdzi me 3 projekte dhe […]
Institucionet që kanë përfituar më së shumti nga fondet e Bashkimit Evropian nga programi Horizon Europe, në Maqedoninë e Veriut udhëheq Universiteti Shën Kirili dhe Metodi me 4.74 milion euro, përkatësisht me gjithsej 21 projekte. Pason kompania AG Futura Technologii me 8 projekte dhe 1.85 milion euro, Avesta Bateri and Enerdzi me 3 projekte dhe 788.083 euro. Në këtë listë ka edhe kompani private, institucione hulumtuese si dhe publike të cilat participojnë nga një herë në projektet e Horizon Europe, thuhet në dokumentin “Kush fiton fondet e Bashkimit Evropian nga programa Horizon Europe?” i Universitetit të Evropës Juglindore me autor Prof. Dr. Adrian Besimi, transmeton Portalb.mk.
Shtetet e asocuara me programën Horizon Europe përfshijnë shtetet e Ballkanit, edhe atë Shqipëria, Maqedonia e Veriut, Bosnja dhe Hercegovina, Mali i Zi dhe Kosova. Në të është futur edhe Kroacia si anëtare të BE.
Dominim në fushën e hulumtimit, respektivisht përfitimet nga fondet e BE-së në programën e Horizon Europe ka Serbia e cila ndiqet nga afër nga Kroacia.
“Përmendim këtu faktin se Kroacia është anëtare e BE-së ndërsa Serbia nuk është, mirëpo përsëri arrin të ketë sukses të lartë në projektet dhe fitimin e fondeve nga BE. Për krahasim të dy shtetet kanë fituar numër të njëjtë të projekteve (nga 330 gjithsej) ndërsa nga aspekti i buxhetit, fondet më të mëdha i ka thithur Serbia, me rreth 117 milion euro. 5 shtetet e ngelura të Ballkanit bashkërisht, duke larguar Kroacinë dhe Serbinë, nuk kanë arritur të thithin as 33 milion euro nga këta fonde Hulumtuese”, thuhet në dokument.
Nga këta 7 shtete të Ballkanit, përfshirë dhe Kroacinë, institucionet që kanë përfituar më së shumti janë Universiteti i Zagrebit me 8.49 milion euro, Organizata Foodscale nga Sërbia me 8.45 milion euro, disa institute dhe Fakultete nga Serbia, ndërsa nga Maqedonia e Veriut udhëheq Univesiteti Shën Qirili dhe Metodij me 4.74 milion euro.
“Republika e Maqedonisë së Veriut paraqitet e treta në këtë grup të Ballkanit, me rreth 12 milion euro fonde dhe gjithsej 60 projekte të fituara (nënshkruara), pasuar nga Bosnja me 8 milion euro dhe 41 projekte, Shqipëria me 7 milion euro dhe 37 projekte, Mali i zi me 4 milion euro dhe 23 projekte si dhe Kosova me 2 milion € dhe 14 projekte”, thuhet në dokument.
Programa Horizont Evropa paraqet programën kryesore të BE-së për kërkimin dhe inovacionin te miratuar ne vitin 2019 dhe kap periudhën e implementimit prej vitit 2021-27. Kërkimi shkencor dhe inovacioni në këtë program të BE-së për këtë periudhë kap një buxhet prej 95.5 miliardë euro. Ky program ndahet në 3 Shtylla kryesore, edhe atë: Shtylla I- Shkencë e shkëlqyeshme që përfshin Këshillin evropian të kërkimeve, Veprimet Marie Sklodowska-Curie dhe Infrastruktura kërkimore. Shtylla 2- Sfidat globale dhe konkurrueshmëria industriale evropiane që në vete përmban grupimet në të ashtuquajtura “kllastera”. Shtylla 3- e njohur si shtylla Evropa inovatore me komponentet e saja, siç janë Këshilli evropian i inovacionit, Ekosistemet evropiane të inovacionit dhe Instituti evropian i inovacionit dhe teknologjisë Të gjitha këta shtylla, institucione dhe kllastere, hapin thirrjet e tyre për projekte hulumtuese dhe inovative nëpërmjet portalit të Eomisionit Evropian.
Duke qenë në vitin e 4 të implementimit të programës, shumë shtete, kryesisht të BE-së, kanë përfituar fonde të mëdha për të implementuar projektet e tyre kërkimore shkencore apo projektet e inovacionit. Kontributi i BE-së deri në këtë moment kap shifrën e 39.08 miliardë euro. Nga këto fonde, shtetet të cilat kanë përfituar më së shumti janë: Gjermania me 6.25 miliardë euro, e ndjekur nga Franca me 4.35 miliardë euro, mandej Spanja me 4.21 miliardë euro, Hollanda, Italia, Belgjika, Greqia etj.
Kujtojmë se Këshilli i Bashkimit Evropian miratoi instrumentin për reforma dhe rritje për Ballkanin Perëndimor. Plani u siguron vendeve gjashtë miliardë euro nga buxheti i Bashkimit Evropian, dy miliardë ndihmë direkte dhe katër kredi.
