Destan Jonuzi përgjigjet në ‘Pesë pyetje flakë’: Portalet ofrojnë shpejtësi/akses të lehtë në informacion

Në intervistën: Pesë pyetje flakë në Flaka gazetari dhe themeluesi i portalit Press Online, Destan Jonuzi është pyetur për sfidat, primatet dhe perspektivën që kanë mediat online në Maqedoninë e Veriut, dhe me theks të veçantë ata në gjuhën shqipe.

Jonuzi flet për konkurencën jo-lojale në tregun medial, për atë se portalet shpesh kritikohen për lajme jo profesionale, por matja e opinionit publik tregon që portalet janë burimi kryesor i informimit, për atë se si mediat tradicionale po i përshtaten kohës dhe po transferohen edhe në media online, nëse në Maqedoninë e Veriut ka media të privilegjuara nga ana e shtetit, në kuptimin e ndarjes së mjeteve financiare dhe subvencioneve dhe sa mediat online janë të organizuara në kuptimin e asociacioneve apo shoqatave që do të mbronin portalet nga konkurenca jolojale, diskriminimi institucional dhe përfshirja e tyre në ligjet e mediave.

Intervistoi: Driton ZENKU

FLAKA: Jeni themelues i nje medie online, sa mendoni që në tregun medial kemi një konkurencë lojale?

Destn JONUZI: Në tregun medial online, mund të themi se ndodhen disa tendenca, ku disa media mund të ofrojnë përmbajtje shumë të mirë dhe profesionale, ndërsa disa të tjera mund të përdorin taktika më të dyshimta, si lajmet e rreme, për të tërhequr klikime dhe audiencë.

Nëse flasim për konkurrencën e drejtpërdrejtë, ajo ka shumë dinamika. Disa media kanë mundësi të investojnë më shumë në teknologji, investigim dhe staf të kualifikuar, ndërsa të tjera mund të mbështeten më shumë në forma të thjeshta dhe të shpejta të lajmeve. Kjo krijon një konkurrencë të paqëndrueshme, ku ndonjëherë është e vështirë për publikun të bëjë dallimin mes burimeve serioze dhe atyre që kërkojnë thjesht klikime.

Për një temë si kjo, që lidhet me konkurrencën e mediave online në Maqedoninë e Veriut, mund të them se ekzistojnë disa faktorë që ndikojnë në ndershmërinë e konkurrencës. Së pari, shumica e mediave në vend janë të lidhura ngushtë me interesat politike ose financiare, që mund të ndikojnë në objektivitetin dhe cilësinë e përmbajtjes. Kjo mund të krijojë një lloj konkurrence që nuk është gjithmonë e drejtë, pasi disa media mund të favorizojnë agjendat e caktuara politike ose të biznesit, duke pasur mundësi të krijojnë një ndikim më të madh në publik.

Një faktor tjetër që ndikon në konkurrencën është shfrytëzimi i burimeve dhe teknologjisë. Mediat që kanë më shumë mundësi financiare, mund të investojnë në përmbajtje cilësore, marketing dhe zhvillim teknologjik, ndërsa ato më të vogla ose të reja mund të kenë vështirësi të krijojnë konkurrencë të fortë.

Po ashtu, një problem tjetër që ndikon në konkurrencë është fenomeni i “clickbait” (tituj tërheqës që shpesh nuk pasqyrojnë realisht përmbajtjen e artikujve), që shpesh përdoret nga media për të tërhequr më shumë klikime dhe përfitime financiare, por që mund të dëmtojë besueshmërinë dhe cilësinë e informacionit.

Megjithatë, nëse shohim nga një këndvështrim i mediave që janë të pavarura dhe të dedikuara për gazetari të mirëfilltë dhe objektive, atëherë mund të themi që konkurenca mund të jetë e drejtpërdrejtë dhe interesante, por kjo kërkon angazhim të vazhdueshëm dhe burime për të qëndruar të forta në treg.

FLAKA: Portalet shpesh kritikohen për lajme jo profesionale, por matja e opinionit publik tregon që portalet janë burimi kryesor i informimit. Kemi dy anë të medaljes. Ku qëndron problemi në këtë mes?

Destn JONUZI: Po, ky është një fenomen interesant dhe kompleks. Ka disa faktorë që mund të shpjegojnë këtë paradox, ku portalet kritikohen për lajme jo profesionale, por prapë mbeten burimi kryesor i informacionit për shumicën e njerëzve.

Njëra anë është se portalet ofrojnë shpejtësi dhe akses të lehtë në informacion. Në kohën e sotme, shumë njerëz preferojnë të jenë të informuar menjëherë, dhe portalet janë më të shpejta se media tradicionale si televizioni ose gazeta. Ky shpejtim mund të çojë në shpërndarjen e lajmeve pa kaluar përmes një procesi rigoroz verifikimi, që shpesh i bën lajmet të duken më pak profesionale ose të pasigurta.

Një tjetër arsye është që portalet shpesh përpiqen të tërheqin sa më shumë klikime dhe lexues. Kjo mund të çojë në krijimin e titujve provokues ose të cilët janë më shumë për të tërhequr vëmendjen sesa për të ofruar informacion të saktë dhe të thelluar. Pavarësisht kritikave, ky tip i lajmeve “shpejtë dhe tërheqëse” është i popullarizuar dhe gjithsesi gjen mbështetje, sidomos në rrjetet sociale, që janë gjithashtu një burim i rëndësishëm informacioni.

FLAKA: Mendoni që ka media të privilegjuara nga ana e shtetit, në kuptimin e ndarjes së mjeteve financiare dhe subvencioneve?

Destn JONUZI: Po, ka pasur shpesh kritika në lidhje me ndikimin e shtetit në mediat në Maqedoninë e Veriut, duke përfshirë ndarjen e mjeteve financiare dhe subvencioneve. Kjo ka ndodhur në disa raste ku media të caktuara kanë marrë mbështetje financiare nga shteti, gjë që ka krijuar dyshime për ndikimin e mundshëm të qeverisë në përmbajtjen dhe pavarësinë e mediave. Në këtë mënyrë, mediat që mbështeten nga shteti mund të përjetojnë një presion të dukshëm për të mbajtur një linjë të caktuar editoriale ose për të favorizuar politikat e qeverisë. Kjo ka ngritur shqetësime për lirinë e shtypit dhe diversitetin e mendimeve në vend.

FLAKA: Mediat tradicionale po i përshtaten kohës dhe po transferohen edhe në media online. Janë ekipe të mëdha dhe po ua marrin frymën portaleve me ekipe shumë më të vogla. Buxheti i reklamave nga Agjencitë e marketingut derdhet në këto korporata mediale. Si e vlerësoni këtë situatë. A mendoni që duhet të ketë një ndërhyrje ligjore në këtë drejtim?

Destn JONUZI: Ndërhyrja ligjore për mediat online në Maqedoninë e Veriut është një çështje delikate që lidhet me balancën midis lirisë së shprehjes dhe nevojës për rregullim për të parandaluar dezinformimin, gjuhën e urrejtjes dhe shpifjet.

Luftimi i dezinformimit dhe lajmeve të rreme – Mediat online mund të përhapen shpejt dhe të ndikojnë opinionin publik, prandaj një rregullim i caktuar mund të ndihmojë në verifikimin e informacionit.

Parandalimi i gjuhës së urrejtjes – Në një shoqëri multietnike si Maqedonia e Veriut, keqpërdorimi i mediave online për të nxitur tensione mund të ketë pasoja serioze.

Mbrojtja e privatësisë dhe të drejtave të individëve – Shpifjet dhe abuzimet në internet mund të dëmtojnë individët dhe institucionet.

Sigurimi i një tregu të ndershëm mediatik – Rregullimi mund të ndihmojë në krijimin e standardeve për gazetarinë e mirëfilltë dhe të ndalojë portalet anonime që keqpërdorin informacionin.

FLAKA: Sa mendoni se është i organizuar puna e mediave online në kuptomin e asociacioneve apo shoqatave që do të mbronin portalet nga konkurenca jolojale, diskriminimi institucional dhe përfshirjet ligjore në vend?

Destn JONUZI: Puna e mediave online në Maqedoninë e Veriut është ende në një fazë të zhvillimit dhe ka shumë hapësirë për përmirësim, sidomos kur bëhet fjalë për mbrojtjen e portaleve nga konkurrenca jolojale, diskriminimi institucional dhe përfshirjet ligjore. Në përgjithësi, ndonëse ka disa organizata dhe shoqata që angazhohen për të mbrojtur interesat e mediave online, siç është Shoqata e Gazetarve të Maqedonisë, Këshilli Etikës, platforma Promedia e SHGM-së, ato shpesh kanë sfida të mëdha në sigurimin e një mbrojtjeje të duhur dhe efektive.

Një nga arsyet kryesore është se shumë media online janë të varura nga financimi publicitar dhe mund të jenë të ndikuara nga interesat e grupeve të ndryshme. Kjo ndikon në lirinë e shtypit dhe mund të krijojë mundësi për konkurrencë jolojale, si dhe për diskriminim nga ana e institucioneve shtetërore.

Nga ana tjetër, ligjërimi dhe rregullat ligjore që lidhen me median online janë ende të paqarta dhe shpesh mund të përdoren për të kufizuar lirinë e shprehjes. Në këtë kontekst, shoqatat që angazhohen për mbrojtjen e interesave të mediave online duhet të luftojnë për krijimin e një kornize ligjore të balancuar që mund të mbrojë portalet nga këto ndikime të jashtme dhe të përfshijë rregullore të qarta për të adresuar konkurrencën jolojale dhe praktikën e padrejtë.

Për të pasur një rritje të qëndrueshme dhe mbrojtje të duhur të medias, do të ishte e nevojshme që këto organizata të forcohen dhe të krijojnë një platformë më të fuqishme lobimi që mund të ndikojë në politikat e qeverisë dhe të krijojë një ekosistem më të drejtë për të gjitha mediat online.

Lexo edhe: Pesë pyetje flakë, Jonuzi: Ka shqetësime për lirinë e shtypit dhe diversitetin e mendimeve…

The post Destan Jonuzi përgjigjet në ‘Pesë pyetje flakë’: Portalet ofrojnë shpejtësi/akses të lehtë në informacion appeared first on Flaka, në çdo lajm... .