Kundërspini: Nikolloski spekulon se një pjesë e rëndësishme e BE-së është kundër zgjerimit

Deklarata e zëvendëskryeministrit Aleksandar Nikoloski se ka marrëveshje të heshtur të disa shteteve të mëdha anëtare të BE-së që të mos zgjerohen, është një spin që nuk ka asnjë konfirmim në realitet, por vetëm në spekulime. Në fakt, këtë e dëshmon edhe deklarata e fundit nga samiti në Bruksel ndërmjet BE-së dhe vendeve anëtare të Ballkanit Perëndimor, në të cilën konfirmohet dhe forcohet zgjerimi si proces dhe që u pranua edhe nga delegacioni maqedonas i kryesuar nga kryeministri Hristijan Mickoski, shkruan Vërtetmatësi.

Shkruan: Teofil Blazhevski

Nënkryetari i Qeverisë së RMV-së, Aleksandar Nikoloski, duke folur për zgjerimin e BE-së dhe problemet e vendit me Bullgarinë, shprehu një qëndrim në të cilin mund të dallohet spin:

Spin: Nuk është hera e parë që them atë që do të them sonte, problemi është shumë më i madh se bllokimi i Bullgarisë. Problemi është sepse disa shtete të mëdha anëtare të BE-së kanë vendosur një qëndrim kundër zgjerimit ndaj Bashkimit Evropian. Personi i fundit që e tha këtë publikisht dhe drejtpërdrejt ishte Jean-Claude Juncker. Pas kësaj, e gjitha është e paqartë. Por fakti është se pasi e tha Junker në vitin 2014, deri më sot nuk ka pasur progres në zgjerim dhe fakti është se ajo që tha po realizohet. Le ta lëmë mënjanë Maqedoninë, cili shtet tjetër po përparon drejt BE-së. Nuk ka…(Për Malin e Zi), Kroatët pasi panë që nuk do të ketë argumente të tjera, paralajmëruan veton. Pra, është një politikë e qartë që BE-ja duhet ta zgjidhet brenda. Përndryshe, për ta zgjidhur atë politikë brenda, është e qartë se problemi me Bullgarinë mund të zgjidhet në një mëngjes ose një pasdite…

[Burimi: TV Sitel/YouTube – Tema e ditës/A. Nikolloski (rreth minutës së 15-të); datë – 19.12.2024]

Kundërspin: Euroskepticizmi i shprehur nga zëvendëskryeministri Aleksandar Nikolloski me pretendimin se ekziston një marrëveshje e heshtur mes “disa anëtarëve të mëdhenj të BE-së” kundër zgjerimit të mëtejmë të Unionit, është shtrembërim i së vërtetës, pra spin, sepse në realitet nuk mund të gjendet konfirmim për ekzistimin e një marrëveshjeje të tillë dhe zbatimin e një politike të tillë, nëse nuk spekulohet për këtë temë.

Nikolloski i referohet një deklarate të ish-presidentit të Komisionit Evropian, Jean-Claude Juncker, nga viti 2014, dhe të them të drejtën, nuk e bën për herë të parë, por e ka bërë para dhjetë ditësh në një televizion tjetër. Është vënë re nga media online “Nezavisen” në një tekst me titull: “Për Aleksandër Nikolloskin, vetëm Jean-Claude Juncker ishte i sinqertë, të gjithë të tjerët pas tij në BE janë të pandershëm”:

Përfitimi i pritjes është ruajtja e krenarisë kombëtare. Askush nuk është naiv të hyjë në lojën e përcaktimeve të pafundme dhe vetove të pafundme të Bullgarisë. Nëse kjo është e fundit për të folur, dhe nëse nuk është e fundit, ne nuk jemi naivë që të vuajmë dhe të kemi probleme edhe një herë. Unë qëndroj pas asaj që thashë, se problemi është pak më i madh se ai që paraqitet në publik dhe problemi është vendimi strategjik i vendeve të mëdha anëtare që të mos zgjerohen më shumë se dhjetë vjet. Politikani i fundit që ishte i sinqertë për procesin ishte politikani që kishte të drejtë mes këtyre të tjerëve që janë të pandershëm. Dhe ky është Jean-Claude Juncker, i cili ishte president i KE-së. Ai ishte mjaft i sinqertë që na tha të gjithëve se nuk do të ketë zgjerim, tha Nikolloski në paraqitjen e tij të ftuar në “Samo intrvju” në Kanal 5, përcjell Nezavisen.mk.

Por edhe pse Junker shpalli një pauzë të caktuar në zgjerim, faktet tregojnë se BE-ja nuk hoqi dorë asnjëherë nga zgjerimi me vendet e Ballkanit Perëndimor dhe as vendet kandidate. Kështu, për shembull, qysh në vitin 2017, i njëjti Juncker njoftoi se zgjerimi do të vazhdonte, megjithëse jo para vitit 2019, kur i mbaroi mandati:

Nëse duam një stabilitet më të madh në fqinjësinë tonë, ne duhet të ofrojmë perspektiva të besueshme për zgjerim drejt Ballkanit Perëndimor. Por është e qartë se nuk do të ketë më zgjerim gjatë mandatit të këtij komisioni dhe këtij parlamenti. Asnjë nga kandidatët nuk është gati tani. Por atëherë, Bashkimi Evropian do të jetë më i madh se numri aktual prej 27 anëtarësh. Të gjitha vendet kandidate për anëtarësim në Bashkimin Evropian duhet t’i japin prioritet absolut respektimit të shtetit të së drejtës, gjyqësorit dhe të drejtave themelore, tha Junker në fjalimin e tij vjetor në Parlamentin Evropian.

Që atëherë, dhe veçanërisht pas pushtimit rus të Ukrainës në vitin 2022, negociatat me vendet kandidate dhe ato në negociatat për anëtarësim janë intensifikuar dhe liderët e BE-së vazhdimisht theksojnë se anëtarësimi i Ballkanit Perëndimor në BE është me rëndësi gjeostrategjike. Në fakt, këtë e deklaroi presidenti i ri i Këshillit Evropian, Antonio Costa, i cili theksoi rëndësinë e zgjerimit sipas meritave dhe kundërshtoi bilateralizimin e çështjes, duke theksuar rëndësinë gjeostrategjike:

Bilateralizimi nuk është një mënyrë e drejtë në zgjerim dhe ne duhet ta shmangim atë. Unë personalisht jam i përkushtuar për të kapërcyer këto probleme dypalëshe, sepse ne duhet ta shohim zgjerimin si një investim shumë të rëndësishëm gjeopolitik, jo vetëm për Ballkanin Perëndimor, por edhe një interes të përbashkët të 27 vendeve anëtare të BE-së”, tha Kosta në përgjigje të një pyetje të një gazetari në Bruksel.

Deklarata konfirmoi procesin e zgjerimit

Samiti miratoi gjithashtu Deklaratën nga Brukseli më 18 dhjetor 2024, e cila u arrit unanimisht midis BE-së dhe liderëve të shteteve anëtare të Ballkanit Perëndimor, përfshirë Maqedoninë e Veriut dhe në të cilën vërtetohen synimet për zgjerim. Në pikën 3 të Deklaratës thuhet:

E ardhmja e Ballkanit Perëndimor është në Bashkimin tonë. Ne konfirmojmë edhe një herë angazhimin tonë të plotë dhe të qartë ndaj perspektivës së Ballkanit Perëndimor për anëtarësim në Bashkimin Evropian.

Në pikën 5, BE-ja mirëpret vendosmërinë e vendeve të Ballkanit Perëndimor për t’u përkushtuar ndaj vlerave bazë evropiane:

BE-ja mirëpret vendosmërinë e partnerëve nga Ballkani Perëndimor për të respektuar dhe përkushtuar ndaj vlerave dhe parimeve bazë evropiane, në përputhje me të drejtën ndërkombëtare dhe angazhimin e përsëritur ndaj përparësisë së demokracisë, të drejtave dhe vlerave themelore dhe sundimin e së drejtës. Sundimi i së drejtës, liria e shprehjes, media e pavarur dhe pluraliste, barazia gjinore dhe një rol i fortë i shoqërisë civile janë çelësi për të siguruar një demokraci funksionale. Në këtë drejtim, veprimet do të flasin më shumë se fjalët kur partnerët të marrin përgjegjësinë dhe të zbatojnë reformat e nevojshme, veçanërisht në fushën e çështjeve themelore. BE u bën thirrje partnerëve të garantojnë të drejtat e anëtarëve të pakicave dhe trajtimin e tyre të barabartë. Ne do të vazhdojmë të mbështesim përpjekjet e partnerëve tanë për të luftuar krimin e organizuar dhe korrupsionin.

Pika 12 e Deklaratës rikujton rëndësinë e marrëdhënieve të fqinjësisë së mirë dhe respektimin e marrëveshjeve dypalëshe dhe rajonale:

Pajtimi, bashkëpunimi gjithëpërfshirës rajonal dhe marrëdhëniet e fqinjësisë së mirë janë në thelb të Bashkimit Evropian. Prandaj është thelbësore që marrëveshjet ndërkombëtare, përfshirë Marrëveshjen e Prespës me Greqinë dhe Marrëveshjen për Miqësinë, Fqinjësinë e Mirë dhe Bashkëpunimin me Bullgarinë, të zbatohen me vullnet të mirë dhe rezultate të dukshme. Përpjekje të mëtejshme të vendosura janë ende të nevojshme për të promovuar pajtimin dhe stabilitetin rajonal, si dhe për të gjetur dhe zbatuar zgjidhje përfundimtare, gjithëpërfshirëse dhe detyruese për mosmarrëveshjet dhe çështjet rajonale dhe dypalëshe midis partnerëve të rrënjosura në trashëgiminë e së kaluarës – në përputhje me të drejtën ndërkombëtare dhe të vendosur në parimet, duke përfshirë Konventën për Çështjet e Trashëgimisë – si dhe në lidhje me rastet dhe çështjet e mbetura të personave të zhdukur për krime lufte.

Siç shihet nga dokumenti i fundit në lidhje me zgjerimin e BE-së, Deklarata e Përbashkët e vetëm dy ditëve më parë (18.12.), zgjerimi i Bashkimit është një proces i gjallë dhe nuk ka asnjë tregues që “disa shtete të mëdha anëtare” kanë rënë dakord që nuk ka zgjerim, siç thotë Nikolloski. Askush nuk thotë se deri më tani nuk ka pasur hezitime apo dyshime për standarde të dyfishta nga BE-ja apo moszbatim të politikave tashmë të dakorduara, dhe kryesisht ngadalësim në të gjithë procesin. Por procesi i zgjerimit është i gjallë dhe i vazhdueshëm, këtë e vërteton progresi si i Malit të Zi ashtu edhe i Shqipërisë, i cili tashmë ka filluar të ecë përpara, dhe Maqedonia e Veriut merr pjesë aktive në të, gjë që vërtetohet me pjesëmarrjen e kryeministrit Hristijan Mickoski në samitin në Bruksel dhe pajtueshmërinë e tij për Deklaratën e përbashkët nga ai takim.

Prandaj, pretendimi i Nikoloskit për një marrëveshje të heshtur se nuk do të ketë zgjerim është një shtrembërim i së vërtetës, pra spin.