Gjykata Kushtetuese e RMV-së sot do të diskutojë për shfuqizimin ose jo të “balancuesit”
Në seancën e sotme, Gjykata Kushtetuese do të diskutojë për “balancuesin” – mjetin e punësimit sipas përkatësisë etnike në institucionet shtetërore, i cili u krijua pas një nisme të paraqitur nga përbërja e vjetër e Komisionit Shtetëror për Parandalimin e Korrupsionit (KSHPK), transmeton Portalb.mk. “Të kontestueshëm janë neni 19 paragrafi 1 pika 1 në nenin […]
Në seancën e sotme, Gjykata Kushtetuese do të diskutojë për “balancuesin” – mjetin e punësimit sipas përkatësisë etnike në institucionet shtetërore, i cili u krijua pas një nisme të paraqitur nga përbërja e vjetër e Komisionit Shtetëror për Parandalimin e Korrupsionit (KSHPK), transmeton Portalb.mk.
“Të kontestueshëm janë neni 19 paragrafi 1 pika 1 në nenin “përkatësia” të Ligjit për të punësuarit në sektorin publik, neni 36 paragrafi 1 paragrafi 1 në nenin “dhe përkatësia e” të Ligjit për nëpunësit administrativ dhe neni 2 paragrafi 1 alineja 8 dhe neni 3 alineja 1 në pjesën “përkatësia” nga Rregulloreja për elementet e detyrueshme të shpalljes publike për plotësimin e pozitës në sektorin publik përmes punësimit dhe të aplikimit për punësim, si dhe formën, përmbajtjen dhe mënyrën e mbajtjes së regjistrit të personave që kanë dhënë informacion të rremë gjatë punësimit në sektorin publik, në pjesën “përkatësia e komunitetit”, bën me dije Gjykata Kushtetuese.
Sipas kërkuesit të iniciativës (KSHPK), zbatimi i dispozitave ligjore të kontestuara kërcënon liritë dhe të drejtat themelore të njeriut dhe qytetarit, shprehjen e lirë të përkatësisë kombëtare, përfaqësimin e duhur dhe të drejtë të qytetarëve që u përkasin të gjitha komuniteteve në organet e qeverisjes shtetërore dhe të institucioneve të tjera publike dhe të sundimit të ligjit të garantuar me dispozitat e neneve 9, 32 paragrafi 1 dhe 2, paragrafi 54, 1, 2 dhe 3 të Kushtetutës.
Me pjesën e kontestuar “përkatësia”, parashtruesi mendon se kandidatëve për zyrtarë administrativë u vendoset detyrimi në aplikimin për punësim që të tregojnë përkatësinë etnike midis të dhënave të tjera personale, gjë që cenon të drejtën e garantuar me Kushtetutë për shprehje të lirë të përkatësisë kombëtare. Përkatësia është ndjenjë personale e qytetarit dhe si e tillë mund të jetë e ndryshueshme. Përkatësia në një komunitet nuk është kusht i përgjithshëm dhe as i veçantë për punësimin e nëpunësve administrativë i paraparë me Ligjin për të punësuarit në sektorin publik, as me Ligjin për zyrtarët administrativ, dhe në thelb është parakusht eliminues për paraqitjen e një konkursi publik për punësim në sektorin publik, gjë që cenon parimin e kompetencës të përcaktuar në Ligjin për punonjësit e sektorit publik.
Sipas parashtruesit, dispozita e kontestuar e Rregullores në mënyrë të drejtpërdrejtë cenon liritë dhe të drejtat themelore të njeriut dhe qytetarit në atë mënyrë që e drejta për të aplikuar për shpallje publike u kufizohet kandidatëve për zyrtarë administrativë të cilët i përkasin komunitetit të ndryshëm nga komuniteti i specifikuar në shpalljen publike për vendin e caktuar të punës që cenon të drejtën e garantuar me Kushtetutë për punë dhe zgjedhjen e lirë të punës. Duke specifikuar përkatësinë e komunitetit që kërkohet për të plotësuar çdo pozicion, kandidatët për zyrtarë administrativë janë të kufizuar në disponueshmërinë e secilit pozicion.
Kryetari i Gjykatës Kushtetuese, Darko Kostadinovski, në një intervistë të fundit për MIA-n tha se pret seancë të bazuar vetëm në argumente juridike, dhe vendim të Gjykatës si shprehje dhe rezultat i analizës kushtetuese juridike, pa premisa emocionale, politike, kombëtare apo të tjera.
Në rendin e ditës të seancës së sotme të 24-të të Gjykatës Kushtetuese janë pesë nisma për vlerësimin e kushtetutshmërisë dhe ligjshmërisë, gjashtë propozime për vendimmarrje me projektvendime (subjekte për të cilat tashmë është ezauruar diskutimi) dhe projektvendime për tetë subjekte.
Ndryshe, ministri i Administratës Publike Goran Minçev më 27 korrik tha se janë ndryshuar përqindjet e balancuesit, mjeti për punësim sipas nacionalitetit në institucionet shtetërore. Në gusht 2022, ministri i atëhershëm Admirim Aliti bëri një përllogaritje të re, duke numëruar diasporën nga regjistrimi i vitit 2021 dhe rriti përqindjen e punësimit të shqiptarëve në 29.54%.
Kështu, sipas përllogaritjeve të reja në planet vjetore të punësimit në institucionet e sektorit publik, korrigjohen përqindjet: maqedonas nga 54,21% në 58,44%, shqiptarë nga 29,52% në 24,30%, turq nga 3,98% në 3,86%, romë nga 2,34%. në 2,53%, serbët nga 1,18% në 1,30%, për boshnjakët mbetet njëjtë dhe vllehët nga 0,44% në 0,47%.
Kujtojmë se në seancën e mbajtur më 11 janar të këtij viti, Komisioni Antikorrupsion vendosi të paraqesë iniciativë në Gjykatën Kushtetuese për shqyrtimin e mjetit “balancuesi”, pasi vlerësojnë se me këtë bëhen keqpërdorime në punësim.
