Qeveria e RMV-së angazhoi avokatë të huaj për blerjen e helikopterëve ushtarakë nga Italia
Një vit më parë Ministria e Mbrojtjes bëri të ditur se po fillonte me prokurimin e helikopterë për ushtrinë nga Italia. Bëhet fjalë për tetë mjete fluturuese të markës “Agusta”, i pari prej të cilëve ishte planifikuar të dorëzohej në vitin 2026, shkruan 360 Gradë, transmeton Portalb.mk. “Prokurimi i helikopterëve të rinj do të mundësojë […]
Një vit më parë Ministria e Mbrojtjes bëri të ditur se po fillonte me prokurimin e helikopterë për ushtrinë nga Italia. Bëhet fjalë për tetë mjete fluturuese të markës “Agusta”, i pari prej të cilëve ishte planifikuar të dorëzohej në vitin 2026, shkruan 360 Gradë, transmeton Portalb.mk.
“Prokurimi i helikopterëve të rinj do të mundësojë një modernizim të konsiderueshëm të komponentit të aviacionit dhe rritje të aftësive për kryerjen e misioneve, si për nevojat e ushtrisë ashtu edhe për institucionet e tjera civile në vendin tonë”, tha Sllavjanka Petrovska, ministre e mbrojtjes (14.03.2024).
Siç u tha atëkohë, kontrata peshon rreth 250 milionë euro dhe ishte lidhur me kompaninë italiane Leonardo. Kjo gjë u bë para zgjedhjeve, e për këtë arsye opozita e atëhershme kërkoi ndërprerjen e prokurimit dhe hetim për korrupsion.
“Pse dhe si pikërisht është përzgjedhur kjo kompani “Leonardo” nga Italia, ndërsa nuk janë zgjedhur kompanitë e tjera që kanë konkurruar“, tha Aleksandar Nikolloski, nënkryetar i VMRO-DPMNE-së (17.03.2024)
Por, pas ndryshimit të pushtetit, ndryshoi edhe toni i Qeverisë. Ministri i ri i mbrojtjes tha se në këtë kontratë ka shumë çështje të kontestueshme, por jo edhe se do heqin dorë nga blerja e helikopterëve.
“Fakti që aranzhimi teknik nuk është vërtetuar nga ministria, si dhe shumë gjëra të tjera në kontratë, të cilat fatkeqësisht nuk janë nga pala maqedonase, do të shqyrtohen në detaje për një qëllim, e ai është – për t’i siguruar helikopterët”, tha Vllado Misajllovski, ministër i mbrojtjes (13.03.2025)
Deri ku është procedura për helikopterët? A do të rinegociohet marrëveshja apo Qeveria po përgatitet për arbitrazh?
Më 6 mars të këtij viti Qeveria mbajti një seancë në të cilën e ngarkoi Trupin Koordinativ për Procedurat e Arbitrazhit që me kërkesë të Ministrisë së Mbrojtjes të gjejë një zyrë avokatie të huaj me njohuri juridike të ligjit zviceran dhe atij ndërkombëtar të arbitrazhit. Trupi, i kryesuar nga zëvendëskryeministri Aleksandar Nikolloski, kishte afat deri më 10 mars për të kërkuar oferta.
Duke pasur parasysh se nga ajo kohë ka kaluar një muaj, ne iu drejtuam Qeverisë për të parë nëse është përzgjedhur ndonjë zyrë avokatie për t’u konsultuar për kontratën për blerjen e helikopterëve.
Nga Qeveria u përgjigjën:
“Si Qeveri mund t’ju informojmë se është përzgjedhur zyra e avokatisë ‘Three Crowns’, e cila do t’i përfaqësojë dhe mbrojë interesat. Për pjesën e mbetur duhet t’ju informojmë se kontrata është e klasifikuar dhe nuk jemi në gjendje të japim informacion shtesë”, thonë nga Qeveria.
“Pjesa tjetër”, siç e quajtën nga Qeveria, ka të bëjë me pyetjet e tjera për të cilat kërkuam përgjigje. Cilat janë mangësitë dhe sfidat ligjore që burojnë nga kontrata e lidhur me kompaninë italiane Leonardo, të cilat pritet të tejkalohen me ndihmën e një kompanie ndërkombëtare të avokatisë? Kur është afati kur duhet të përfundojë procesi i konsultimit përpara se të kalohet në fazën e rinegociimit apo arbitrazhit? Këto pyetje u ngritën pas prezantimit të fundit televiziv të ministrit të mbrojtjes Vllado Misajllovski, i cili e përsëriti qëndrimin se kontrata për helikopterët ka mangësi të shumta ligjore që duhet të tejkalohen.
“Ne kemi bërë një revizion të cilin e kemi përcjellë tek disa institucione për ta kontrolluar dhe do të ketë disa procese ku disa do të duhet të na japin përgjigje. Por, ajo që është më e rëndësishmja për mua është se si t’i paguajmë ligjërisht mjetet, e ky është kësti i dytë për të cilin më duhet ta pranoj se teksti dhe nenet thonë se duhet paguar sipas një neni që nuk ekziston në kontratë, ndërsa ne duhet të paguajmë 3 milion euro, prandaj kemi nevojë për ekspertizë ligjore që të mund ta paguajmë pjesën e dytë, si dhe të diskutojmë se si ta përmirësojmë kontratën”, tha Vllado Misajllovski, ministër i mbrojtjes (13.03.2025).
Misajllovski tha se deri në fund të muajit mars do të kenë takime me përfaqësuesit e palës italiane për të “sheshuar” disa pjesë të kontratës. Kështu, ne pyetëm Ministrinë e Mbrojtjes nëse janë mbajtur takimet dhe nëse janë pranuar vërejtjet e palës maqedonase “Leonardo Helicopters”?
Nga atje vetëm shkurt na u përgjigjën se ishte përzgjedhur një kompani e cila do të japë këshilla ligjore eksperte në këtë proces.
“Ministria është duke shqyrtuar të gjithë procedurën për lidhjen e kontratës dhe vetë kontratën. Në procedurë dhe në kontratë ka një sërë sfidash ligjore. Për momentin po bëhet një analizë e të gjithë kontratës në koordinim me ekspertë juridikë për të gjetur zgjidhje për sfidat ligjore. Bëhet fjalë për tejkalimin e disa sfidave të konstatuara në përputhje me kontratën”, thanë nga Ministria e Mbrojtjes.
Nënshkruese e kontratës për blerjen e helikopterëve është ish-ministrja e mbrojtjes dhe deputete aktuale nga LSDM-ja, Sllavjanka Petrovska. Sipas saj, njoftimet për arbitrazh janë simptomatike, ndërkohë që është e mendimit se Qeveria nuk ka bazë për të hyrë në një fazë të tillë.
“Mendoj se Qeveria dhe Ministria janë të obliguara dhe kanë obligim ligjor që të punojnë në zbatimin e kontratës në mënyrën më të mirë të mundshme, përveç nëse konsiderojnë se ka devijime serioze nga ajo. Nuk kam informacion apo njohuri se ka devijime serioze në dëm të Republikës së Maqedonisë së Veriut. Gjëja e fundit është deklarata e zëvendës – kryeministrit dhe ministrit të transportit i cili kryeson Trupin e arbitrazhit, i cili tha se kanë kërkuar një zyrë avokatie që do e ndërmjetësojë procesin. Pa dhënë kurrfarë detajesh nëse kemi një mosmarrëveshje, çfarë është ajo mosmarrëveshje, e çfarë natyre etj”, tha Sllavjanka Petrovska, deputete e LSDM-së dhe ish-ministre e mbrojtjes.
Mangësitë e mundshme për të cilat flet ministri aktual mund të tejkalohen në mënyra të tjera, thotë ajo.
“Nga përvoja mund të them se në zbatimin e kontratave të mëparshme të lidhura mes qeverive, të cilat i kam trashëguar unë, janë pjesë e vazhdimësisë së Ministrisë. Nuk janë reflektim i një vendimi personal. Në zbatimin e kontratave kemi hasur në sfida të ngjashme. Pa dallim nëse bëhej fjalë për data të sakta për përcaktimin e dërgimit të pajisjeve të caktuara ose armatimit, apo për metodën e pagesës, ne e kemi zgjidhur këtë në mënyrë të thjeshtë dhe mbi të gjitha në bashkëbisedim me kompaninë me të cilën kemi lidhur kontratën”, shton Petrovska.
Për mosmarrëveshjet dhe mangësitë e mundshme ligjore u përpoqëm të merrnim qëndrim edhe nga kompania “Leonardo”, si dhe nga Ambasada italiane në vend.
Deri në publikimin të këtij teksti nuk morëm përgjigje.
Deri më tani për helikopterët janë paguar 39 milionë euro paradhënie, që vitin e kaluar. Por kjo është vetëm pjesa e parë e shumës. Nga zhvillimi i ngjarjeve në periudhën e ardhshme do të varet nëse “Agusta 149” dhe “169M” italiane do të bëhen pjesë e Forcave Ajrore të Maqedonisë.
