Kundërspin: Ambasada Ruse dhe manipulimet historike të Putinit

Historiani nga Bullgaria ka dhënë një intervistë për gazetën Sloboden Peçat në lidhje me mosmarrëveshjet tona me këtë vend, ku gjatë rrugës përmendi Putinin, thjesht si shembull të dikujt që abuzon me historinë për qëllime politike. Ambasada ruse e bëri këtë një dramë, duke publikuar një reagim negativ, i cili, për më tepër, përmban një sërë manipulimesh, shkruan Vërtetmatësi.

Ambasada e Federatës Ruse në Maqedoninë e Veriut ka publikuar një reagim negativ për intervistën me historianin bullgar Stefan Deçev, të publikuar më 18.11.2024 në gazetën Sloboden Peçat. Në këtë reagim janë të dukshme disa spine:

Spin:E kthyem vëmendjen drejt pjesës për Rusinë në intervistën me historianin bullgar z. Stefan Deçev, të publikuar në gazetën Sloboden Peçat më 18 nëntor të këtij viti. Mendojmë se nuk është e përshtatshme të hyjmë në polemikë me të, as të dërgojmë ndonjë mosmarrëveshje në redaksinë e gazetës, e cila për shumë vite ka qenë e njohur për publikimin e materialeve të ngjashme rregullisht.

Megjithatë, dëshirojmë të tërheqim vëmendjen e publikut maqedonas mbi faktin se deklaratat e z. Deçev për presidentin Vladimir Putin, i cili gëzon mbështetjen e shumicës dërrmuese të popullsisë ruse, janë shembulli i dezinformimit dhe keqpërdorimit të historisë, për të cilin ai flet në përgjigjet e tij ndaj pyetjeve të gazetarit.

Gjithashtu, konsiderojmë të nevojshme të theksojmë një fakt të qartë – shteti ynë gjithmonë ka qenë në vijën e parë të luftës antifashiste dhe sot vazhdon – mjaft suksesshëm – të përballet me neonazizmin në Ukrainë.

[Извор: Фејсбук-објава на амбасадата на Руската Федерација – датум: 19.11.2024]

Në postimin e ambasadës ka disa manipulime, por për të shmangur konfuzionin, tema e intervistës, për të cilën reagon ambasada, nuk është Rusia, por mosmarrëveshja mes Maqedonisë së Veriut dhe Bullgarisë. Madje, ambasada pranon se vetëm një pjesë e intervistës lidhet me Rusinë. Duke supozuar se versioni online i intervistës është i plotë, kjo pjesë fillon kur Deçev i përgjigjet pyetjes së gazetarit Srgjan Ivanoviq, nëse historia keqpërdoret, dhe ai thotë:

“Sigurisht që historia keqpërdoret, për shembull nga një Vladimir Putin, i cili duke abuzuar me historinë së pari ndërtoi një regjim autoritar në vetë Rusinë dhe më pas, përsëri duke abuzuar me historinë, legjitimoi pushtimin e Ukrainës.”

Rusia përmendet vetëm në këtë fjali. Reagimi i ambasadës për këtë detaj të vogël konfirmon tezën e Deçevit se Vladimir Putin është një sundimtar autoritar. Për shembull, a reagon kështu ambasada amerikane kur dikush kritikon Joe Biden? Shtetet demokratike nuk e bëjnë këtë.

Ambasada pretendon se Putin gëzon besim, por hesht faktin që opozitarët kryesorë rusë janë vrarë ose kanë vdekur në burg (si Aleksej Navalni, Boris Njëmcov etj.), disa janë burgosur vetëm për deklarata ose nuk mund të marrin pjesë në zgjedhje apo të protestojnë, pra nuk ka shprehje të lirë të besimit.

Duke u përpjekur të hedhë poshtë tezën e Deçevit se Putin abuzon me historinë, ambasada bën pikërisht këtë – abuzon me historinë. Detajet e tjera të këtij kundërshtimi janë të shumta dhe të lidhura me temat historike që ambasada keqinterpreton për të mbrojtur narrativën e Putinit.

Por ka pasur fashistë rusë edhe para luftës, në emigracionin e Gardës së Bardhë: Organizata Fashiste Ruse e Anastasius Vonsiatskiy, Partia Fashiste Ruse e Konstantin Rozaevskiy dhe Lëvizja Kombëtare dhe Sociale Ruse e Pavel Bermont-Avalov.

Rusia ka një skenë të zhvilluar neo-naziste, dhe më 22 mars 2015, në Shën Petersburg u mbajt një kongres ndërkombëtar i partive të tilla, ndër të cilat ishin: NDP (Gjermani), BNP (Britani), Forza Nuova (Itali) dhe Agimi i Artë (Greqi), të cilat autoritetet ruse i toleruan, madje të ftuarit e vlerësuan Putinom.

Ukraina nuk është një shtet nazist dhe Volodymyr Zelensky është me origjinë hebreje. Gjyshi i tij Semyon Zelensky luftoi kundër nazizmit si ushtar sovjetik. Me një ligj të miratuar më 9 prill 2015, Ukraina e ndaloi nazizmin dhe ka disa nga ndjekësit e tij, por ata janë margjinalë. Ata ishin më aktivë në vitin 2014, kur ushtria ukrainase ishte e dobët, kështu që u shfaqën disa paraushtarakë, por kjo ndryshoi dhe ne kemi shkruar tashmë për këtë.

Në të vërtetë, disa ukrainas bashkëpunuan me Hitlerin. Por para kësaj, mijëra ukrainas vdiqën nën sundimin e Moskës (BRSS) në urinë dhe spastrimet staliniste, gjë që bëri që disa ukrainas të kërkonin shpëtimin në një bashkëpunim të tillë me Hitlerin.

Por ajo “martesë e leverdisë” përfundoi shpejt. Nacionalistët ukrainas ishin për një Ukrainë të pavarur, e cila ishte e papranueshme për Hitlerin, kështu që ai i pushkatoi dhe i burgosi, madje edhe liderin e tyre Stepan Bandera, i cili shërbeu pothuajse të gjithë luftën në kampin nazist të përqendrimit Sachsenhausen, ndërsa vëllezërit e tij vdiqën në Auschwitz. Si reagim ndaj kësaj, u krijua Ushtria Kryengritëse e Ukrainës, e cila luftoi kundër Moskës dhe Hitlerit.

Përsa i përket ligjit, historia nuk është një shkencë ekzakte, ndaj mund të ketë versione të ndryshme të një ngjarjeje, por për të marrë një pasqyrë të plotë, është e duhura t’i deklarojmë ato, gjë që Kremlini nuk e bën.

Këtu vijmë te pyetja kryesore: a e keqpërdor Putini historinë për qëllime politike? Ai ee keqpërdor për të justifikuar agresionin kundër Ukrainës, dhe një shembull i kësaj ishte intervista e dhënë gazetarit amerikan Tucker Carlson, në të cilën Putin u kthye deri në shekullin e 9-të. Është absurde, sepse ngjarjet e një mijëvjeçari më parë nuk justifikojnë agresionin dhe Putini i paraqet faktet historike në mënyrë të shtrembëruar ose selektive.

Ai pretendon se Ukraina është një krijim artificial i Vladimir Ilyich Leninit, por ukrainasit kishin krijuar më parë vetë Republikën Popullore të Ukrainës (1918 – 1922), të cilën Lenini në fakt e sulmoi dhe e shtypi. Pas rënies së Rusisë së tij Sovjetike, ai më pas krijoi Ukrainën Sovjetike dhe e detyroi atë t`i bashkohej BRSS të sapothemeluar. Lenini ia bëri këtë edhe Bjellorusisë, Gjeorgjisë, Armenisë, Azerbajxhanit etj.

Pasoi rregullimi i kufijve midis atyre republikave sovjetike dhe sipas Putinit, Lenini vendosi në mënyrë të pajustifikueshme që rajoni i Novorusisë (Donetsk, Luhansk, Kherson, etj.) t’i përkiste Ukrainës Sovjetike. Putin e përdor këtë si një argument për aneksimin e tij të paligjshëm të rajonit, duke theksuar se dikur ka qenë pjesë e Perandorisë Ruse. Por nuk ishte një rajon primordial rus, por Perandoria e pushtoi dhe prandaj e quajtën Novorusia.

Më parë, ishte një stepë me popullsi të rrallë, e quajtur Divo Pole, por aty endeshin kozakët ukrainas Zaporizhzhya dhe tatarët e Krimesë, të cilët herë luftonin me njëri-tjetrin dhe herë bashkëpunonin. Me kalimin e kohës, rajoni u popullua gjithnjë e më shumë dhe grupi etnik me shumicë ishin ukrainasit (atëherë të quajtur Rusët e Vogël), siç dëshmohet nga regjistrimi i popullsisë në  vitin 1897. Por Putini hesht për këtë.

Fjala vjen, Putini përhap nostalgji për BRSS-në, pjesë e së cilës është respekti për Leninin, por këtu ai e kritikon atë, që është pak kontradiktore. Por gjithsesi, ajo narrativë se Ukraina mori territore “në një pjatë” përfaqësohet mjaft nga Putini dhe, sipas tij, një dhuratë të tillë i bëri asaj edhe Joseph Vissarionovich Stalin, kur mori territore të banuara nga ukrainas nga Polonia, Rumania dhe Çekosllovakia. Ka disa të vërteta për këtë, por, përsëri, Putini po fsheh detaje të rëndësishme në lidhje me të.

Shumë kohë përpara Stalinit, ukrainasit në ato zona luftuan për çlirimin e tyre, dhe në periudhën 1918-1919 madje krijuan shtete jetëshkurtra: Republikën Popullore të Ukrainës Perëndimore, Republikën Comanche dhe Republikën Hutsul, dhe dhjetë vjet më vonë Ukrainën Karpate. Por Putini hesht për të gjitha këto.

Ai thekson se pjesë të Ukrainës dikur kanë qenë pjesë e vendeve fqinje, për ta portretizuar atë si një konstruksion territoresh të huaja, por ne kemi shkruar për një abuzim të tillë të hartave historike, që na mban, sepse shumë vende dikur ishin nën sundimin e huaj.

Rusia, nga ana tjetër, ishte një perandori, prandaj ajo vetë përbëhet nga territore të pushtuara nga vende të huaja: Çeçenia, Dagestani, Tatarstani, Bashkortostani, Chuvashia, Udmurtia, Buryatia, Yakutia, Chukotka, etj. Kaliningrad ishte gjerman, Karelia – finlandeze, Sakhalin – japonez, Vladivostok – kinez, etj.

Putin përmend Traktatin e aleancës së Pereyaslav (1654) midis Hetmanate (shteti kozak ukrainas) dhe Rusisë Perandorake si provë e supozuar se ukrainasit donin të bashkoheshin me të, por ajo në fakt abuzoi me atë traktat për t’i skllavëruar ata.

Rusia më vonë shkatërroi qendrën e Kozakëve, Zaporizhzhya Secha (1775), persekutoi gjuhën ukrainase me ndalime si Qarkorja e Valuev (1863) dhe Dekreti i Emirit (1876), dhe aktorë ukrainas si Taras Shevchenko, por Putini hesht për të gjitha këto.

Ai gjithashtu manipulon shtetin mesjetar të Rusisë së Kievit (rusisht: Киевская Русь), të cilin e barazon me Rusinë (Россия), por ai nuk ka të drejtë ekskluzive mbi atë histori, të cilën e kanë të gjithë sllavët lindorë. Kjo trashëgimi është gjithashtu e pranishme në Bjellorusi (Беларусь) dhe rusët etnikë, dhe ukrainasit e përdornin gjithashtu atë etnonim. Midis tyre, në Kiev, ajo kulturë lulëzoi në shekullin e 10-të, kur Moska nuk ekzistonte.

Që lexuesit tanë të na kuptojnë më lehtë, si shembull do të themi se Sllovakia, Sllovenia dhe Sllavonia kanë lidhje me sllavët e vjetër, kështu që vetëm njëri prej tyre nuk mund të ketë të drejtë ekskluzive për këtë dhe të sulmojë të tjerët, të sfidojë identitetin e tyre dhe të pretendojë se ata “artificialisht” e kanë origjinën prej saj – siç pretendon tani Rusia e drejtuar nga Putin për ukrainasit.

Dhe, për ironi, Rus ishte fillimisht një emër për vikingët suedezë të udhëhequr nga komandanti i luftës Rurik, të cilët ishin themeluesit dhe klasa sunduese e shtetit të përmendur mesjetar.

Këto janë tema komplekse, të cilat Putini i thjeshton dhe i shtrembëron, dhe në fund të fundit, edhe nëse faktet e tij historike janë të sakta, nuk justifikon agresionin dhe krimet e luftës.